Sanktuarium Beata Vergine della Sassella (Sondrio)
Vicolo di Sopra 56a, 23100 Sondrio
Sanktuarium Maryjne
UDOSTĘPNIJ
ZAPISZ
 4
O sanktuarium:
Sanktuarium Beata Vergine della Sassella, znane również jako Santa Maria della Sassella, to katolickie miejsce kultu położone na skalnej ostrodze przy zachodnich bramach miasta Sondrio. Od 2021 roku znajduje się na liście sanktuariów wotywnych i świątyń diecezji Como z tytułem „Drzwi Miłosierdzia”, w ścisłym powiązaniu z sanktuariami Gallivaggio w Valchiavenna i Maccio di Villaguardia w woj. z Como. Jak wynika z odkrycia niektórych rytów naskalnych, skalista ostroga, na której znajduje się sanktuarium Sassella, była odwiedzana już w czasach prehistorycznych. W czasach rzymskich i średniowiecznych Sanktuarium znajdowało się w pobliżu tzw. Via Valeriana, drogi łączącej miasto Sondrio z dolną Valtelliną. Choć tradycja szuka początków Sanktuarium w legendarnej konstrukcji z 932 roku, obecna budowla jest efektem XVII-wiecznej przebudowy poprzedniego kościoła, udokumentowanej w XV wieku. Z kolei poprzedni kościół powstał poprzez włączenie fundamentów trzech budynków z różnych okresów, odnalezionych podczas prac wykopaliskowych prowadzonych w latach 1997-1998 pod posadzką obecnej nawy. W tym kontekście najstarsze budowle, które wyłoniły się w trakcie wykopalisk, datowane są na koniec X wieku. Co więcej, odkrycie monety przez Azzone Viscontiego wśród gruzów rozbiórki freskowej ściany sugeruje, że prymitywna budowla sakralna istniała już w pierwszej połowie XIV wieku. Z tego prymitywnego kościoła pochodziły także fragmenty fresków przedstawiających Trójcę Świętą, dwie Madonny Mleczne i kilka portretów świętych. Na przestrzeni wieków kościół był beneficjentem najpierw Capitanei, następnie Beccaria z Tresivio (1433), następnie Menatti (1651) i wreszcie Guicciardi (1765). Konsekracja obecnego obiektu sakralnego miała miejsce w 1521 r., po zakończeniu remontu rozpoczętego około 1480 r. Nie istniało wówczas jeszcze skrzydło mieszczące zakrystię, wybudowane w pierwszej ćwierci XVIII w. oraz Kaplice różańcowe, które znajdują się wzdłuż drogi prowadzącej z centrum miasta do Sanktuarium. Według osiemnastowiecznych planów kościół miał stanowić najwyższy punkt Świętej Góry, obejmujący piętnaście kaplic, z których powstało tylko sześć, a do dziś przetrwały tylko cztery. Kolejne interwencje odnotowano w okresie od ostatniej ćwierci XVII w. do pierwszej połowy ww.: od strony fasady zbudowano zarówno obecne pronaos, jak i obecny plac, ten ostatni wsparty na łukach wyznaczających duże podziemne przestrzenie ; powiększono także kościół wzdłuż strony południowej, poprzez utworzenie bocznej kaplicy poświęconej Madonnie del Carmelo. W pierwszej ćwierci XIX wieku budowa drogi stanowej Stelvio odcięła Sanktuarium i kaplice niedokończonego Sacro Monte od ruchu pomiędzy Sondrio a jeziorem Como, wyznaczając początek okresu upadku, podczas którego cztery z sześciu sprzedano kaplice (1823). 25 marca 2021 roku biskup Oscar Cantoni podniósł kościół do rangi sanktuarium diecezjalnego. Sanktuarium, usytuowane na szczycie klatki schodowej, posiada fasadę, którą wprowadza portyk zbudowany w latach 1682-1685. Portal wejściowy do kościoła, w stylu gotyckim, zawiera lunetę, w której znajduje się płaskorzeźba Narodzenia Pańskiego (ok. 1480 r.) ) przypisywany warsztatowi, w którym pracował rzeźbiarz Tommaso Rodari. Nad lunetą zbocza dachu odsłaniają buforowany oculus, otoczony dekoracją w czerwono-białe pasy. Po zewnętrznej stronie, z widokiem na starożytną drogę, pozostałości fresku przedstawiającego Pietę i św. Krzysztofa. Za kościołem znajduje się dzwonnica na planie pięcioboku, również zbudowana w latach 1682-1685. Wewnętrznie Sanktuarium jest jednonawowe, zakończone półkolistą absydą i podzielone na trzy przęsła z dachami krzyżowymi. Za wejściem po prawej stronie znajduje się XVII-wieczny konfesjonał, natomiast po przeciwnej stronie stoi XVI-wieczna steatytowa kropielnica. Na końcu nawy absydę oświetla XVI-wieczny witraż, przedstawiający narodzenie Jezusa i przypisywany warsztatowi Domenico Cazzanore. W absydzie znajduje się cykl fresków Andrei de Passeri z 1511 r. Ten sam malarz jest także odpowiedzialny za dzieło malarskie pełniące funkcję ołtarza głównego, zbudowanego w stylu barokowym przez Giovanniego Battistę Adamiego z Carony w latach 1716-1718. Po prawej stronie w kaplicy Carmine (1715) znajduje się drewniany ołtarz, dawniej główny ołtarz Sanktuarium, zbudowany w latach 1683-1684 przez Giovambattistę Zottiego i Michele Cogoli. Malowidła w kaplicy są autorstwa Giovana Pietro Romegialli, autora fresku Estery i Aswerusa zdobiącego łuk wejściowy. Po lewej stronie znajdują się dwa XVIII-wieczne malowidła maryjne.
Mapa:
Sanktuaria w pobliżu: