Sanktuarium Matki Bożej z Tirano
Piazza Basilica, 23037 Tirano
Sanktuarium Maryjne
UDOSTĘPNIJ
ZAPISZ
4
O sanktuarium:
Sanktuarium Madonny z Tirano, które znajduje się w zachodniej części miasta, należy uważać za najważniejszy zabytek sakralny w Valtellinie, a także za najdoskonalsze sanktuarium maryjne diecezji Como.
Według tradycji katolickiej 29 września 1504 roku w Tirano, w ogrodzie, Madonna ukazała się Mario Omodei, prosząc go o wybudowanie w tym miejscu świątyni ku jej czci. Byłby zatem pierwszym wiernym promotorem budowy sanktuarium. Prace rozpoczęto w 1505 roku, dokładnie 25 marca, w dzień Zwiastowania Najświętszej Marii Panny, czyli w dniu otrzymania pozwolenia na budowę obiektu sakralnego podpisanego przez biskupa Como. Zewnętrzną konstrukcję budowli ukończono w 1513 r. Na konsekrację kościoła trzeba było czekać do 14 maja 1528 r., kiedy to po ukończeniu wnętrz sanktuarium poświęcił biskup Cesare Trivulzio.
W latach 1580-1587 kopułę i latarnię zbudowano pod kierunkiem mistrza z Campione Pompeo Bianchi, pracującego już jako inżynier na budowie katedry w Como. Na zakończenie prac na szczycie kopuły umieszczono posąg przedstawiający św. Michała Archanioła, dzieło Francesco Guicciardiego.
Papież Pius XII ogłosił Madonnę z Tirano patronką Valtelliny.
W 1927 roku sanktuarium erygowano do rangi bazyliki mniejszej Świętego Kościoła Rzymskiego.
6 lipca 2003 roku biskup Alessandro Maggiolini podniósł kościół do rangi sanktuarium diecezjalnego. Od tego czasu Sanktuarium znajduje się na liście sanktuariów i świątyń wotywnych diecezji Como.
Elegancja, wdzięk i bogactwo architektury oraz dekoracji sztukatorskich, rzeźb i fresków sprawiają, że sanktuarium jest uważane, wraz z katedrą w Mediolanie i Certosa di Pavia, za jeden z trzech najpiękniejszych kościołów w Lombardii.
Zainspirowane renesansowymi kanonami równowagi i piękna, sanktuarium zostało prawdopodobnie zaprojektowane przez Tommaso Rodari, byłego architekta Fabbrica del Duomo w Como. Tutaj łączą się elementy toskańskie, lombardzkie, a nawet weneckie (takie jak zwiewna fasada).
Zamiast tego jego brat Giacomo Rodari zadbał o wspaniałą dekorację rzeźbiarską dużych okien i drzwi bocznych, ukończoną około 1534 roku, w drzwiach głównych przez Alessandro della Scala di Carona. Temu ostatniemu autorowi przypisuje się także postać św. Jana zdobiącą chrzcielnicę wewnątrz kościoła. Typowe dla Rodari są także kandelabry znajdujące się w pilastrach, które pozostały wewnątrz sanktuarium oraz płytki zdobiące łuki i belki stropowe.
Wnętrze ma konstrukcję podzieloną na trzy nawy, z których środkowa mierzy 20 metrów i 14 metrów szerokości. Osobliwością, którą od razu rzuca się w oczy zwiedzający, jest ogromna ilość sztukaterii, malowideł i dekoracji znajdujących się na ścianach i na ścianach. sklepienia stropu kościoła, wszystkie mające na celu pokrycie każdej dostępnej przestrzeni, co pozwoliło temu pomnikowi stać się wybitnym przykładem mistrzostwa sztuki renesansu lombardzkiego.
Sanktuarium jest różnorodne ze względu na obecność zdobiących je dzieł sztuki: na fasadzie wyróżnia się portal autorstwa rzeźbiarza Alessandro Della Scala da Carona, natomiast wewnątrz znajdują się wspaniałe organy, wykonane w latach 1608–1617 przez Giuseppe Bulgariniego z Brescii. Osobliwością tych organów jest ich iście monumentalny wygląd w zespole kościelnym, gdyż opierają się one na ośmiu dużych kolumnach z czerwonego marmuru, a w starożytności, w okresie Wielkiego Tygodnia, kiedy nie były używane do celów służbowych, przykrywano je płótnem namalowanym przez Carlo Marni z 1650 roku przedstawiający Koronację Marii Panny.
Również wewnątrz ołtarz główny to cenne dzieło w stylu barokowym, wykonane z marmurowych inkrustacji w 1748 r., harmonizujące z drewnianym chórem absydy z 1749 r. Na ołtarzu, autorstwa braci Giovanniego Angelo i Tiburzio Del Maino w latach 1519-1524 XVII-wieczne płótno przedstawia cud, który doprowadził do budowy sanktuarium w Tirano.
W pierwszym przęśle po lewej stronie znajduje się kaplica Madonny, w której w marmurowym ołtarzu z początku XIX wieku znajduje się posąg maryjny wykonany przez braci Del Maino. Ołtarz wzniesiono w celu zastąpienia drewnianego oryginału, również manijskiego, zarekwirowanego w 1798 roku przez władze Republiki Przedalpejskiej w celu przejęcia srebrnych fragmentów przymocowanych do budowli pod koniec XVII wieku. Za marmurowym ołtarzem w ciemnym pomieszczeniu znajduje się grupa posągów przedstawiających scenę rzekomego objawienia maryjnego związaną z sanktuarium.
Godna uwagi jest także dzwonnica, której budowę rozpoczęto w 1578 r., a ukończono w 1641 r. według projektu projektanta Pietro Marniego z Bormio. W czasach starożytnych po wschodniej stronie dzwonnicy widniały herby Trzech Ligi (Lega Caddea, Lega Grigia i Lega delle Dieci Diritture), namalowane przez malarza z Valtelliny Cipriano Valorsa. Pierwotnie dzwony zostały wykonane przez „...mistrza Chlaudio z kraju Księstwa Lotaryngii, mistrza dzwonów”, który wykonał w sumie trzy, a następnie przekształcił i zwiększył do pięciu. Zegar również ulegał zmianom na przestrzeni wieków: prymitywny system zainstalowano w 1577 r. i podarował go właściciel ziemski Lorenzo Peverelli, natomiast obecny w 1828 r. zainstalował Luigi Maccaferri z Gallarate.
Mapa:
Sanktuaria w pobliżu: