Holybreak - Sanktuarium Matki Bożej z San Romano

Sanktuarium Matki Bożej z San Romano

Via Alessandro Martelli, 56029 Montopoli in Val d'Arno San Romano

Sanktuarium Maryjne

UDOSTĘPNIJ

ZAPISZ

O sanktuarium:

Sanktuarium Maryi Matki Bożej Łaskawej znajduje się w San Romano w gminie Montopoli w Val d'Arno. Wywodzi się z kościoła Santa Maria a Valiana, gdzie przechowywano wizerunek Matki Boskiej wyrzeźbiony w dębowym pniu, który od początku XVI wieku był przedmiotem rosnącego kultu. W 1515 r. kościół został powiększony przez rodzinę Medyceuszy, aby lepiej odpowiadał nowym potrzebom kultu. W 1517 roku Zakon Braci Mniejszych przejął sanktuarium i do dziś jest jego kustoszem. Wzgórze San Romano jest znane w historii ze słynnej bitwy z 1432 roku, stoczonej tutaj przez milicję Pisan przeciwko Florentczykom. Bitwa została przedstawiona przez Paolo Uccello w jego słynnym arcydziele, które obecnie znajduje się w Uffizi we Florencji. Historyczne zapisy mówią, że w pobliżu kościoła poświęconego San Romano i San Matteo (w dzielnicy Casotti, obecnie zniszczonej) znajdowała się mała kaplica poświęcona Santa Maria in Valiano, w której umieszczono posąg Madonny trzymającej Dzieciątko. XI-wieczny posąg, bardzo podobny do romańskich Madonn znalezionych w okolicach Pisan i Lucca. Tradycja głosi, że młoda pasterka, pasąc swoje stado w pobliżu, chodziła do małego kościółka, aby się pomodlić i pewnego dnia ta figura do niej przemówiła. Natychmiast odbiło się to wielkim echem i w całej okolicy rozprzestrzenił się wielki kult Madonny. Niektóre kobiety udały się do władz Montopoli, od których zależała kaplica, z prośbą o przeprowadzenie pewnych prac konserwatorskich, które były konieczne, aby poradzić sobie z pogarszającym się stanem kaplicy. Dokumenty z gminy Montopoli pokazują, że w marcu 1514 r. Rada zatwierdziła pomoc w postaci dachówek, cegieł i drewna na prace konserwatorskie. Biorąc pod uwagę wielki napływ pielgrzymów i wiernych do małego kościoła, gmina postanowiła go powiększyć i uczynić bardziej ozdobnym. Wielkie uznanie należy się proboszczowi, Danao Leonini, który podarował "trzy staia lasu i krzewów" przylegające do kaplicy, aby umożliwić budowę nowego budynku, który można teraz prześledzić do obszaru obecnego kościoła. Ze źródeł wiemy, że w grudniu 1519 r. prace wciąż trwały, ponieważ gmina przeznaczyła pieniądze na budowę kaplicy Madonny. Władze miejskie zadbały również o to, komu powierzyć pieczę nad budowanym sanktuarium, ale przede wszystkim duchową opiekę nad rosnącą rzeszą wiernych. Po uczestnictwie we Mszy św. o Duchu Świętym odbyło się głosowanie, w którym trzykrotnie padła nazwa Bracia Mniejsi Obserwanci. Po przedstawieniu propozycji ojcu prowincjałowi Bartolomeo della Pieve i uzyskaniu odpowiednich zezwoleń od wielkiego księcia i papieża Leona X z rodu Medyceuszy, bracia prawdopodobnie rozpoczęli działalność apostolską w 1517 roku. Źródła podają, że w 1522 roku dzwonnica była już w budowie. Imponująca kwadratowa wieża, którą często spotykamy w okolicach Pizy i Lukki, zburzona w 1944 roku przez niemieckie miny i dopiero w 2004 roku przywrócona do pierwotnej formy przez ojca Roberto Benamati. Zachowane ex voto, w liczbie około stu, świadczą o tym, że miejsce to było znane nawet poza ziemiami toskańskimi. Najstarszy ex voto świadczący o ułaskawieniu niesprawiedliwie skazanego człowieka pochodzi z 1521 roku. Około 1576 roku, dzięki życzliwości Eleonory di Toledo, żony Kosmy I, czcicielki Madonny i św. Franciszka, kaplica Madonny została zbudowana ex novo. Źródła mówią o sklepieniu freskowanym przez malarza bliskiego stylowi Andrea del Sarto. Kolejna rekonstrukcja miała miejsce po wyzwoleniu z napoleońskiego ucisku. Ludzie chcieli oddać hołd Madonnie za wyzwolenie od "wielkiej plagi" i w 1817 roku florencki architekt Pasquale Poccianti rozpoczął budowę, która została zainaugurowana dopiero w 1837 roku. Kaplica wygląda tak, jak widzimy ją dzisiaj, ze sztukaterią Santarelli i małą świątynią, w której przechowywany jest posąg, autorstwa Amalii Dupré. Jednak ta rekonstrukcja rozproszyła wszystkie artystyczne i dewocyjne dowody, które zachowały się przez wieki. Jeśli chodzi o kościół, w prezbiterium w 1702 roku umieszczono ciało świętego Klemensa z Rzymu. Sześć stojących naprzeciwko siebie kaplic pierwotnie oświetlały okna w kształcie "oczu", które zostały zamknięte w 1591 roku w celu dodania barokowych kamiennych ołtarzy. Na uwagę zasługuje kaplica św. Pawła z małą kopułą, balustradą i architekturą pietra serena, sfinansowana przez pana Pontanari z Castelfranco w 1607 r., który jest tam również pochowany. Klasztor powstał wraz z budową kościoła i przez lata wielkimi dobroczyńcami byli Medyceusze, którzy byli w dobrych stosunkach z braćmi, którzy byli oddani Dziewicy i używali tego miejsca do zatrzymywania się podczas podróży z Florencji do Pizy. Dlatego dziś znajduje się tu "Sala Medyceuszy" i uroczyste schody (1705) zaprojektowane przez florenckiego architekta Antona Marię Ferriego, na których widoczny jest duży herb rodziny florenckiej. Ze źródeł wiemy, że w 1635 roku w klasztorze przebywało osiemnaście nowicjuszek. Freski w refektarzu również zostały namalowane w tym roku. Jeśli chodzi o krużganek, wiemy, że pierwotnie kolumny były wykonane z cegły, a w latach 1661-1665 zostały zastąpione kolumnami z pietra serena. Dziesięć lat później w lunetach namalowano epizody z życia św. Franciszka, po których nie ma dziś śladu z powodu zniszczeń podczas II wojny światowej. Klasztor był również wyposażony w cenną bibliotekę i sklep aptekarski, które zostały zniszczone przez "represje", a także zaniedbania braci. Miejsce to w XVII wieku było bardzo ważne dla edukacji braci (mieściło się tu studium teologii, a następnie filozofii), ale także dla obszaru opieki nad ubogimi i chorymi. Oprócz opieki nad tajemnicą maryjną, bracia zawsze utrzymywali aktywne zaangażowanie społeczne. Dekret Napoleona o kasacie zakonów w 1810 r. poważnie zagroził dziedzictwu sanktuarium, które zostało jednak uratowane dzięki sprytowi ojców Pasquale Bonicoli i Pierbattisty Lapi, którzy uzyskali od biskupa San Miniato, monsignora Pietro Fazzi, ogłoszenie kościoła Madonny "katedrą filialną" Montopoli, Santa Croce i Stibbio. W 1839 roku, ze względu na wzrost liczby ludności, parafia San Romano została prawnie erygowana i powierzona braciom przez biskupa Torello Pierazzi, z kilkoma kontrowersjami ze strony mieszkańców Montopoli z powodu utraty cennego sanktuarium. Wraz ze zjednoczeniem Włoch, nowy dekret o kasacie zakonów ponownie sprawił, że klasztor i sanktuarium znalazły się w wielkim niebezpieczeństwie, pozostając puste i pozbawione części wyposażenia. Wielu braci zostało przygarniętych przez rodziny z tego samego miasta, a gmina Montopoli milcząco zezwoliła na powrót braci i wznowienie życia oraz zmianę aranżacji pomieszczeń. W pierwszej połowie XX wieku klasztor był punktem odniesienia dla Prowincji Świętego Bonawentury. W 1906 r. ponownie otwarto nowicjat, a w 1919 r. ogłoszono go Kolegium Misjonarzy św. Bernardyna, gdzie bracia byli formowani i przygotowywani do głoszenia "misji ludowych". W lipcu 1940 r. odbyła się ostatnia kapituła prowincji przed połączeniem dwóch toskańskich rzeczywistości. Wojna nie oszczędziła klasztoru, powodując liczne zniszczenia. Jeszcze przed bombardowaniami część budowli została zarekwirowana, aby pomieścić najpierw jeńców wojennych, a następnie pacjentów szpitala Pontedera. Następnie przeprowadzono prace mające na celu dostosowanie i podzielenie struktury, aby umożliwić braciom prowadzenie ich życia i pracy. W tych strasznych latach bracia nigdy nie opuścili ani klasztoru, ani swoich ludzi, przyjmując do klasztoru licznych "przesiedleńców". Nie należy zapominać o pracy o. Giovanniego Fedi, przełożonego wspólnoty, który napisał bardzo szczegółową kronikę strasznych dni przejścia frontu, oraz wikariusza o. Evaristo Falorni. W lipcu i sierpniu 1944 r., wraz z przejściem frontu, część klasztoru, dzwonnica i cała absyda zostały utracone. Kaplica Madonny pozostała mniej więcej nietknięta, z wyjątkiem zniszczenia absydy, co oznaczało, że przez pewien czas figura Madonny była przechowywana w Montopoli i uroczyście sprowadzona z powrotem 1 kwietnia 1945 roku. Ten znaczący fragment dla historii tego miejsca daje nam dziś wiele zrekonstruowanych i bardzo nagich pomieszczeń, zwłaszcza w kościele, gdzie wznowiono pierwotną strukturę, ale bez odtwarzania utraconych sztukaterii i malowideł. Świadectwa chwalebnej przeszłości klasztoru zachowały się w Muzeum Klasztornym, gdzie można podziwiać cenne przedmioty liturgiczne, świadectwa pobożności wiernych i byłe wota świadczące o łasce tego miejsca. Kościół składa się z jednej nawy otoczonej kaplicami; absyda i dach, zniszczone podczas wojny, są współczesne. Kaplica Madonny ma formę nadaną jej na początku XIX wieku przez Pasquale Poccianti. Ma uroczysty neoklasycystyczny układ, który wyróżnia się wyrafinowaną białą sztukaterią autorstwa Emilio Santarelli. W centrum znajduje się mała świątynia, dzieło Amalii Dupré, w której znajduje się święty obraz Madonny z San Romano. Po prawej stronie krużganka, bezpośrednio przy zakrystii, znajdują się niektóre pomieszczenia klasztoru, które zostały przeznaczone na "muzeum". W Antiquarium znajdują się kartusze, krzyże, relikwiarze, kielichy, ornaty pochodzące głównie z XVII i XVIII wieku, dokumenty dotyczące historii Sanktuarium, wiele tablic i cennych przedmiotów ex-voto, a także konfesjonał z 1730 roku autorstwa Fra Desiderio da Firenze oraz ważna kolekcja ksiąg sakralnych, w tym dwa inkunabuły pochodzące z drugiej połowy XV wieku. Tradycja szopki jest starożytna: od 1922 roku jest ona budowana co roku w bocznej kaplicy kościoła. Od 1995 roku, za sprawą księdza Daniele Ninci, szopka została ustawiona na zewnątrz, najpierw w ogrodzie, a następnie w krużganku, stając się coraz większa i bardziej drobiazgowa w swoich szczegółach, aż stała się prawdziwą tradycją, znaną nie tylko w sąsiednich wioskach, ale w całej Toskanii. Pierwsza szopka, którą opiekował się o. Adriano Diane, była bardzo prosta, z figurkami Świętej Rodziny, wykonanymi ręcznie przez o. Edoardo Rossi, i kilkoma pastuszkami. W grudniu 1925 r., według pisemnych świadectw, "ludzie tłoczyli się wokół Dzieciątka Jezus nieprzerwanie przez cały rok". Ówcześni świadkowie opowiadają o scenie o znaczeniu artystycznym i napisie "Gloria in excelsis Deo" oświetlonym słabym światłem żarówki. Sytuacja odtworzona z okazji świąt Bożego Narodzenia zajmuje 300 metrów kwadratowych klasztornego krużganka, zaaranżowanych w różnych scenach krajobrazowych, oddzielonych od siebie jak w wielu chatach.

Czytaj więcej

Mapa:

Sanktuaria w pobliżu: