Bazylika Świętego Józefa z Kupertynu (Osimo)
Via Francesco Crispi, 60027 Osimo
Sanktuarium Świętego
św.
Józef z Kupertynu
UDOSTĘPNIJ
ZAPISZ
5
O sanktuarium:
Bazylika Świętego Józefa z Kupertynu to ważne sanktuarium katolickie w mieście Osimo, w regionie Marche, które wznosi się za Piazza Boccolino, głównym placem w centrum i przechowuje wewnątrz pozostałości San Giuseppe da Copertino, patrona Osimo i patron studentów.
W tym miejscu stał niewielki kościół pod wezwaniem św. Marii Magdaleny Pokutującej, którego urzędowali franciszkanie. Święty Franciszek odwiedził Osimo dwukrotnie: w 1215 i 1220 roku, pozostawiając silny wpływ na ludność. Po jego śmierci, która nastąpiła w 1226 roku, mieszkańcy Osimo postanowili odbudować mały kościółek Maddalena, który okazał się za mały, i zbudować nowy kościół z przylegającym do niego klasztorem. Budowlę konsekrowano 7 maja 1234 roku w obecności biskupa i poświęcono św. Franciszkowi z Asyżu.
Nowy kościół, w stylu romańsko-gotyckim, miał plan krzyża łacińskiego, wystającą absydę, której towarzyszyła po lewej stronie kwadratowa dzwonnica oraz zakrystię. Po lewej stronie, wzdłuż nawy, znajduje się portyk krużganka. Elewację podzielono pionowo czterema pilastrami, a pośrodku umieszczono rozetę. Boki i absydę przełamano tymi samymi pilastrami przyporowymi co fasada i wyposażono w wysokie, jednolancetowe okna. Wnętrze wsparte na słupach polistylowych, nakryte było drewnianym dachem kratowym i zapewne musiało być ozdobione freskami, o czym świadczą fragmenty fresków z XIV-XV wieku odnalezione w kilku miejscach kościoła.
Na przestrzeni wieków budowla ulegała znacznym przekształceniom i już w XVI i pierwszej połowie XVII w. powstały liczne ołtarze ozdobione kolumnami i sztukaterią, co spowodowało utratę znacznej części średniowiecznych fresków. Sklepienie było otynkowane zbudowano, a rozeta fasady i boczne okna jednolancetowe są zamknięte.
W dniu 9 lipca 1657 r. do klasztoru franciszkanów przybył Giuseppe da Copertino, przeniesiony z pustelni do klasztoru przez Święte Oficjum, aby odsunąć go od „ciekawości ludowej” po uniewinnieniu jego rzekomego „nadużycia popularnej łatwowierności”. Tutaj spędził w całkowitej izolacji ostatnie lata życia i był bohaterem epizodu lewitacji, który miał miejsce na drzewie migdałowym przed Bazyliką Świętego Domu w Loreto[1]. Zmarł tu 18 września 1663 r.
24 lutego 1753 r. Giuseppe da Copertino został beatyfikowany przez papieża Benedykta XIV i przewidywano jego kanonizację. Następnie Bracia Mniejsi Konwentualni przystąpili do całkowitej renowacji średniowiecznej budowli. Projekt powierzono architektowi Andrei Vici, któremu pomagał Alessandro Rossi z Osimo, który szanował plan i część zewnętrznej części starego kościoła, ale podniósł ściany, aby zbudować nowe sklepienia, a na skrzyżowaniu transeptu kopułę i przeprojektowano wszystkie przestrzenie zgodnie z wymogami modnego wówczas stylu barokowego. Polistylowe filary pokryto sztukaterią, pilastrami i listowiem, natomiast rozebrano starożytne ołtarze boczne, tworząc sześć nowych kaplic bocznych i dwie większe kaplice obok prezbiterium. Na końcach transeptów wzniesiono dwa monumentalne barokowe marmurowe ołtarze.
16 lipca 1767 r. Giuseppe da Copertino został ogłoszony świętym przez papieża Klemensa XIII, a jego ciało złożono pod ołtarzem już w 1771 r. Nowa świątynia została konsekrowana przez biskupa Osimo, kardynała Guido Calcagniniego, 27 maja 1781 r. i nie była już poświęcona do San Francesco, ale do San Giuseppe da Copertino. Stając się wkrótce głównym sanktuarium Świętego, papież Pius VI w 1796 roku podniósł wspomniany Kościół do godności bazyliki, gdyż był on „jednym z najsłynniejszych i czcigodnych sanktuariów chrześcijaństwa”.
Wnętrze, jednonawowe z bocznymi kaplicami, ma wygląd XVIII-wieczny i zachowało w nim różnorodne dzieła sztuki, w tym pozostałości średniowiecznego wystroju kościoła, jak np. czternastowieczną Vergine Annunziata zwaną „Madonną del Volto” widoczną w archiwolta między drugim i trzecim ołtarzem po prawej stronie, czy podobnie jak drugi fragment fresku przypisywanego Pietro di Domenico da Montepulciano z Madonną Addoloratą, z lat 1418-20. Na fasadzie budynku można zobaczyć pierwszy z fresków namalowanych w latach 1933-1937 przez neapolitańskiego malarza Gaetano Bocchettiego, przedstawiający św. Franciszka z Asyżu opuszczającego port w Ankonie w kierunku wschodnim 24 czerwca 1219 r., po zatrzymaniu się w mieście Osimo.
Przy pierwszym prawym ołtarzu znajduje się Madonna di Piazza autorstwa Domenico Luigi Valeri z XVIII wieku, przeniesiona do Sanktuarium w 1893 roku z wieży ratusza, w której niszy została wystawiona w szczególnych okolicznościach.
W ołtarzu prawego transeptu znajduje się zakrzywiony ołtarz autorstwa Mattii Pretiego z Wizją św. Antoniego z Padwy od Madonny z Dzieciątkiem, uważany za jego pierwszy w pełni barokowy ołtarz przedstawiający dynamiczną przestrzeń niebieską, wykonany około 1650-52 roku.
Kopuła na skrzyżowaniu krótkiego transeptu została również ozdobiona przez Gaetano Bocchettiego Chwałą San Giuseppe da Copertino w Raju oraz czterema Cnotami Kardynalnymi w pióropuszach (niestety zacierając jednak poprzednie freski Cristoforo Roncalliego). XVIII-wieczny ołtarz główny do 1963 roku mieścił pod stołem szczątki San Giuseppe da Copertino. W absydzie znajduje się kolejny fresk Bocchettiego przedstawiający San Giuseppe da Copertino w ekstazie wśród zastępów aniołów.
Przy drugim barokowym ołtarzu w lewym transepcie znajduje się XVIII-wieczne płótno przedstawiające świętych franciszkańskich adorujących Krzyż i Chrystusa w chwale.
Na drugim lewym ołtarzu znajduje się okazała Madonna na tronie z Dzieciątkiem i świętymi, olej na desce zamówiony przez franciszkanów u Antonio Solario i ukończony w 1505 r. Święta rozmowa, w której niektórzy dostrzegają rysy Boccolino da Guzzone w postaci młodego żołnierz klęczący po prawej stronie, osadzony w przestronnym wnętrzu kościoła z wysokimi sklepieniami, renesansowa architektura otwarta na krajobraz, w którym można rozpoznać górę Vettore i samo Osimo. Panel nie jest umieszczony przy pierwotnym ołtarzu i brakuje mu drewnianej ramy, która miała w przyszłości komunikować się z wewnętrzną przestrzenią obrazu. Jednak w momencie dostarczenia przez malarza niektóre fragmenty dzieła były niedokończone i dokończył je Giuliano Presutti z Fano, który również stworzył predellę. Na pierwszym lewym ołtarzu znajduje się ważne płótno z Ukrzyżowaniem pędzla Francesco Solimeny.
Ponadto w zakrystii, która zachowała prawie w całości linie średniowiecznej budowli, zachowały się w sklepieniu XIV-wieczne freski Szkoły Giottesque z Czterema Ewangelistami oraz płótno z wznoszącym się do lotu św. Józefem z Kupertynu widok Bazyliki Loretańskiej autorstwa Ludovico Mazzantiego, zlecony przez rodzinę Sinibaldich pierwotnie na absydę nowego XVIII-wiecznego budynku i wykonany w 1767 roku.
W prywatnej kaplicy, w której święty odbywał swoje mistyczne loty, znajduje się wspaniały drewniany ołtarz z płótnem przedstawiającym Oczyszczenie Maryi, wspaniałe dzieło z XVII wieku, być może należące do sfery Claudia Ridolfiego.
Mapa:
Sanktuaria w pobliżu: