Sanktuarium San Costantino (Sedilo)
Strada Su Pranu, 09076 S猫dilo/Sedilo
Sanktuarium Maryjne
艣w.
Konstantyn
UDOST臉PNIJ
ZAPISZ
5
O sanktuarium:
Sanktuarium San Costantino, lokalnie zwane sanktuarium Santu Antinu (czasami nazywane Santu Antine) to wiejskie sanktuarium na Sardynii, po艂o偶one na wzg贸rzu zwanym Monte Isei, w granicach gminy Sedilo. Ko艣ci贸艂, b臋d膮cy podstaw膮 sanktuarium, chroniony staro偶ytnymi murami, stoi na rozleg艂ym zboczu, wewn膮trz wzg贸rza, z kt贸rego mo偶na podziwia膰 panoramiczny widok na pobliskie jezioro Omodeo.
Na terenie wok贸艂 ko艣cio艂a, w obr臋bie mur贸w miejskich, zwanych sa corte, w lipcu odbywa si臋 Ardia, spektakularne wy艣cigi konne obchodzone na cze艣膰 San Costantino, Augusta Cesarstwa Rzymskiego (306-337), kt贸ry w 313 roku wyda艂 edykt Mediolanu gwarantuj膮c wolno艣膰 religijn膮 i tym samym przyczyniaj膮c si臋 do zako艅czenia prze艣ladowa艅 chrze艣cijan, w艂a艣ciciela sanktuarium, kt贸rego kult na wyspie jest dziedzictwem dominacji bizantyjskiej. Spo艣r贸d wszystkich miejsc kultu po艣wi臋conych San Costantino na terenach Republiki W艂oskiej (na Sardynii, Toskanii, Tyrolu W艂oskim, Bazylikacie, Kalabrii) to w Sedilo jest najwa偶niejsze. Dok艂adny czas powstania zespo艂u nie jest znany, wiadomo jednak, 偶e obecny g艂贸wny ko艣ci贸艂 powsta艂 oko艂o XVI wieku na istniej膮cym wcze艣niej budynku z VI wieku po艣wi臋conym temu samemu 艣wi臋temu, prawdopodobnie zbudowanym przez mnich贸w bazylian贸w ze staro偶ytnego o艣rodka miejskiego Nordai i opuszczony w XV wieku, z kt贸rego to okresu pochodz膮 niekt贸re fragmenty mur贸w ko艣cio艂a, szczeg贸lnie wn臋trze prezbiterium i zakrystii. Obecna budowla zosta艂a wzniesiona oko艂o XVI wieku, podczas dominacji hiszpa艅skiej, w stylu gotyku katalo艅skiego, o czym 艣wiadczy dwug艂owy orze艂 w herbie 艢wi臋tego Cesarza Rzymskiego Karola V Habsburga, w贸wczas tak偶e kr贸la Hiszpanii i Sardynii. Karola I, wyrze藕biony na wsporniku 偶ebra zwr贸conego w stron臋 o艂tarza od drzwi zakrystii.
Jednak w drugiej po艂owie XVIII w. przesz艂a gruntown膮 renowacj臋, gdy偶 obecnie by艂a w op艂akanym stanie, zdecydowano si臋 na rozbi贸rk臋, zachowuj膮c prezbiterium, dwie boczne kaplice i zakrysti臋, przy jednoczesnym poszerzeniu naw i podniesieniu sklepie艅 poprzez ich obni偶enie. o oko艂o metr pod艂ogi, umo偶liwiaj膮c w ten spos贸b utworzenie ma艂ej rozety wewn臋trznej i podwy偶szenie prezbiterium zgodnie z 贸wczesnymi kanonami liturgicznymi. Nast臋pnie przebudowano fasad臋, dostosowan膮 do kanonik贸w z XVIII wieku, po prawej stronie kt贸rej znajduje si臋 niewielka dzwonnica. Inskrypcja znajduj膮ca si臋 na tej samej fasadzie, a tak偶e na drugim filarze po prawej stronie nawy g艂贸wnej podaje dat臋 zako艅czenia przebudowy na rok 1789. W XX wieku w budowie dosz艂o jednak do kolejnych przer贸bek, pocz膮wszy od rozbi贸rki i rekonstrukcja o艂tarza g艂贸wnego w 1904 r. a偶 do aran偶acji sto艂贸wki i stopni o艂tarza balustrady w 1908 r. przez Enrico Spanu z Cagliari.
Wreszcie w 1912 r. wn臋trze ko艣cio艂a zosta艂o ca艂kowicie otynkowane i pokryte freskami, aby przygotowa膰 je na uroczysto艣ci, kt贸re wkr贸tce mia艂y si臋 odby膰 z okazji szesnastej rocznicy og艂oszenia edyktu mediola艅skiego z 1913 r. Jednak偶e w 2013 r. przy tej okazji z okazji osiemnastej rocznicy og艂oszenia edyktu gmina Seggiola umie艣ci艂a pami膮tkow膮 marmurow膮 p艂yt臋 na przeciwfasadzie prawej nawy ko艣cio艂a, rze藕bi膮c w z艂ocie g艂贸wn膮 i najs艂ynniejsz膮 cz臋艣膰 tekstu edyktu mediola艅skiego .
Wej艣cie do sanktuarium, chronione murem, kt贸ry nadaje jego wn臋trzu nazw臋 sa corte, prowadzi przez dwa r贸偶ne wej艣cia; wt贸rny okr膮g艂y 艂uk z czerwonego trachitu zwany portal de ferru, czyli portal 偶elazny, poniewa偶 zamyka go 偶elazna brama, oraz g艂贸wny odpowiednik zwany portal de linna, czyli portal drewniany, poniewa偶 zosta艂 zbudowany wt贸rnie tylko z czerwonego trachitu, ale na istniej膮c膮 ju偶 bram臋 drewnian膮. Jest to monumentalny 艂uk z pojedynczym sklepieniem z czerwonego trachitu, po艣wi臋cony w艂a艣cicielowi San Costantino, o czym 艣wiadczy 艂aci艅ska inskrypcja na strychu. 芦CONSTANTINO 路 MAX(imo) 路 AVG(usto)禄 芦Do Konstantyna Maksyma, Augusta禄 oraz umieszczony wewn膮trz krzy偶a nad nim 芦IN HOC SIGNO VINCES禄 芦Pod tym sztandarem zwyci臋偶ysz禄 Pojawienie si臋 w niebie ten ostatni napis obok chrze艣cija艅skiego krzy偶a by艂by jednym ze znak贸w przepowiadaj膮cych zwyci臋stwo Konstantyna w bitwie przy mo艣cie Mulwijskim, prowadzonej przeciwko jego rywalowi Maksencjuszowi o przyw贸dztwo w Cesarstwie.
Po mini臋ciu wej艣膰 mamy dost臋p do dziedzi艅ca, z kt贸rego wyrastaj膮 najpierw tzw. muristenes, czyli cumbessias, loggie z trzcinowym dachem, wsparte na niewielkich filarach, wspartych wewn臋trznie na obwodowej 艣cianie sanktuarium. Pe艂ni艂y pierwotn膮 funkcj臋 zakwaterowania pielgrzym贸w, punkt贸w gastronomicznych czy sprzeda偶y towar贸w, a tak偶e goszczenia sa omo de s'eremitanu, czyli domu str贸偶a sanktuarium. Po ich mini臋ciu sa corte otwiera si臋 na r贸wnin臋, na kt贸rej znajduje si臋 okr膮g艂a murowana obudowa zwana sa muredda, kt贸ra, przerwana otworem wej艣ciowym, mie艣ci po艣rodku kolumn臋 z bia艂ego marmuru zwie艅czon膮 krzy偶em.
Za tym ostatnim, nad czym艣, co wydaje si臋 by膰 ma艂ym kawa艂kiem ziemi, bior膮c pod uwag臋 nachylenie terenu, wznosi si臋 ko艣ci贸艂, b臋d膮cy punktem podparcia sanktuarium. Fasada ko艣cio艂a, z ods艂oni臋tego czerwonego trachitu, ma krzywoliniowe zako艅czenie. Portal zwie艅czony jest tympanonem wspartym na dw贸ch p贸艂kolumnach, nad kt贸rym znajduje si臋 jedna z dw贸ch tablic upami臋tniaj膮cych XVIII-wieczne prace remontowe. Po bokach i wewn膮trz szczytu znajduj膮 si臋 trzy wn臋ki, powy偶ej za艣 prostok膮tne okno. Po lewej stronie fasady stoi ma艂a dzwonnica, kt贸r膮 nadal mo偶na obs艂ugiwa膰 za pomoc膮 wolnej liny biegn膮cej w d贸艂 fasady. Wreszcie wy偶ej ni偶 ko艣ci贸艂 rozwijaj膮 si臋 inne muristeny, wzd艂u偶 kt贸rych biegnie szereg kamiennych siedzisk zwanych sas istradas. Najstarsze muristeny sk艂adaj膮 si臋 z przedzia艂u odbieraj膮cego 艣wiat艂o i powietrze z drzwi oraz z brudnej pod艂ogi.
Z ko艣cio艂a natomiast pozosta艂o prezbiterium na rzucie czworok膮ta, ze sklepieniem krzy偶owym i 偶ebrami z wyrze藕bionymi u podstawy wspornikami. Sala, podzielona na trzy nawy filarami i okr膮g艂ymi arkadami, ma sklepienie kolebkowe i mo偶na j膮 datowa膰 na okres nast臋pny i ko艅czy si臋 w pobli偶u prezbiterium ostro艂ukowym 艂ukiem. W艣r贸d wyposa偶enia wn臋trza ko艣cio艂a mo偶na zauwa偶y膰 dwie pos膮gi z drewna i cz臋艣ciowo ze z艂ota, przedstawiaj膮ce matk臋 cesarza Konstantyna, Flawi臋 Giuli臋 Elen臋 i papie偶a Sylwestra I, wykonane przez mistrza Juana Juanuario Canopi臋 na polecenie rektora ko艣cio艂a sanktuarium, don Pedro Falqui, w 1673 r. Dwie inne drewniane pos膮gi, r贸wnie偶 pochodz膮ce z XVII wieku, przedstawiaj膮 Santa Maria di Nordai i Santo Stefano i znajduj膮 si臋 w bocznych kaplicach.
Pos膮g San Costantino z polichromowanego drewna jest zamiast tego wotum podarowanym prawdopodobnie w 1886 r., o czym informuje tablica umieszczona na podstawie samego pos膮gu. W rzeczywisto艣ci wydaje si臋, 偶e pochodzi on z wcze艣niejszego okresu i m贸g艂 pochodzi膰 z innego wiejskiego ko艣cio艂a pod wezwaniem 艣wi臋tego, kt贸ry zosta艂 ju偶 zniszczony pod koniec XIX wieku. Wewn膮trz miejsca kultu wystawiono wiele innych wot贸w, kt贸re niemal ca艂kowicie zakrywaj膮 艣ciany i filary.
Mapa:
Sanktuaria w pobli偶u: