Sanktuarium Madonny dell'Olmo (Thiene)
Via Padre Leopoldo, 36016 Thiene
Sanktuarium Maryjne
UDOST臉PNIJ
ZAPISZ
 3
O sanktuarium:
Sanktuarium Madonny dell'Olmo to budowla sakralna znajduj膮ca si臋 w Thiene, w prowincji Vicenza. Znajduje si臋 na zachodnich obrze偶ach miasta i wznosi si臋 na wysoko艣ci 147 metr贸w nad poziomem morza. Od lat sze艣膰dziesi膮tych XX wieku sanktuarium sta艂o si臋 siedzib膮 autonomicznej parafii wchodz膮cej w sk艂ad wi臋kszego wikariatu Thiene, kt贸ry jest cz臋艣ci膮 diecezji Padwy. Jest celem pielgrzymek, kt贸rych pocz膮tki si臋gaj膮 oko艂o 1530 r., ale bardziej prawdopodobne jest, 偶e 1529 r., kiedy ca艂y obszar znajdowa艂 si臋 na otwartej przestrzeni, wci膮偶 z dala od aglomeracji miejskiej Thiene, i by艂 bogaty w wi膮zy i miejsce wypasu trzody. Wydarzenia, kt贸re da艂y pocz膮tek omawianemu sanktuarium, datowane s膮 na lata 1529/1530, czyli po艂ow臋 XVI wieku, kiedy to miejscowo艣膰 znajdowa艂a si臋 na terytorium Republiki Weneckiej. Powszechnie uwa偶a si臋, 偶e XVI wiek by艂 z艂otym wiekiem tej Republiki i 偶e w jej ponad tysi膮cletniej historii to w艂a艣nie wtedy Wenecja osi膮gn臋艂a szczyt swojej pot臋gi gospodarczej, militarnej i handlowej. Je艣li jednak mo偶na to potwierdzi膰 w odniesieniu do dziesi臋cioleci nast臋puj膮cych po wydarzeniach, kt贸rymi si臋 tutaj zajmujemy, oraz produkcji artystycznej i zaanga偶owania wojskowego w og贸le, a nie tylko marynarki wojennej, tego samego nie mo偶na powiedzie膰 o warunkach ludno艣ci, zw艂aszcza na wsi, ze wzgl臋du na niestabiln膮 i czasami chaotyczn膮 sytuacj臋 polityczn膮 pierwszych trzech dekad XVI wieku. W rzeczywisto艣ci stulecie, kt贸re rozpocz臋艂o si臋 w 1500 roku, by艂o naznaczone ci膮g艂ymi walkami, kt贸re wstrz膮sa艂y terytorium, a tak偶e nast臋pstwem licznych i nag艂ych zmian front贸w i sojuszy, do kt贸rych Republika Wenecka zosta艂a zmuszona w celu odzyskania suwerenno艣ci nad w艂asnym kontynentem, a to po katastrofalnej wojnie, kt贸r膮 przegra艂a z Lig膮 Cambrai (1508-1510). Dodajmy do tego wojny religijne mi臋dzy katolikami i protestantami (ale tak偶e protestantami mi臋dzy sob膮), w kt贸re zaanga偶owani byli w艂adcy Austrii i kt贸re krwawo dotkn臋艂y s膮siednie ksi臋stwa niemieckie. Wracaj膮c do sytuacji, kt贸ra wprowadza t臋, z kt贸r膮 mamy do czynienia, po okresie wzgl臋dnego spokoju, kt贸ry nale偶y umie艣ci膰 w drugiej po艂owie 1400 roku, okresie, w kt贸rym we W艂oszech nast膮pi艂o przej艣cie od stanu szlacheckich posiad艂o艣ci przeciwstawionych pa艅stwom miejskim do stanu regionalnego, a Veneto zosta艂o uwolnione spod panowania Visconti z Mediolanu wraz z niemal spontanicznym wej艣ciem gmin do Republiki Weneckiej, handel i rolnictwo stopniowo si臋 rozwija艂y. R贸wnie偶 Thiene, w 1404 r., spontanicznie wst膮pi艂o do Republiki Serenissima i od tego momentu rozpocz膮艂 si臋 jego rozw贸j gospodarczy. Lata 1400 to wiek, w kt贸rym osiedli艂y si臋 tam szlacheckie rodziny wiki艅skie z Porto, Pajello i Thiene, kt贸re zacz臋艂y budowa膰 godne uwagi domy, takie jak tak zwany Castello di Thiene (Castello Porto-Colleoni-Thiene) (w rzeczywisto艣ci willa otoczona wysokimi krenela偶owymi murami, Castello di Thiene (Castello Porto-Colleoni-Thiene) (w rzeczywisto艣ci willa otoczona wysokimi krenela偶owymi murami, charakteryzuj膮ca si臋 pentafor膮 o wyra藕nym weneckim pochodzeniu i wykorzystuj膮ca blanki typowe dla 艣redniowiecznych zamk贸w jako elementy dekoracyjne w g艂贸wnej bryle budynku i znajduj膮ca si臋 w centrum dzisiejszego miasta) oraz pa艂ac Cornaggia. Zarchiwizowano 2 kwietnia 2018 w Archiwum internetowe. Sytuacja uleg艂a dalszej poprawie w 1492 r., kiedy to 6 pa藕dziernika w艂adze weneckie przyzna艂y spo艂eczno艣ci Thiene instytucj臋 wolnego rynku, na kt贸rym towary by艂y zwolnione z podatk贸w i ce艂, odbywaj膮cego si臋 w pierwszy poniedzia艂ek ka偶dego miesi膮ca. Koncesja zosta艂a wydana w uznaniu zdobycia twierdzy Rovereto przez miejscowego wikariusza hrabiego Giangiacomo Thiene w 1487 r., z niespodziewanym atakiem pod dow贸dztwem milicji Thiene Zarchiwizowano 2 kwietnia 2018 w Archiwum internetowe, z okazji tzw. bellum teutonicum, wojny krzy偶ackiej. Wed艂ug niekt贸rych historyk贸w (Alessandro Giongo, a nast臋pnie E. Gasparella, G. Rossi, A. Benetti) Thiene przy tej okazji odzyska艂o tytu艂 miasta, kt贸ry posiada艂o ju偶 w przesz艂o艣ci, ale nie jest to udokumentowane. Wr臋cz przeciwnie, zgodnie z ostatnimi badaniami przeprowadzonymi przez Scudell臋, nie wydaje si臋, aby go uzyska艂, poniewa偶 zgodnie z oficjalnymi dokumentami, z kt贸rymi si臋 skonsultowano, nigdy nie zdarza si臋, aby Thiene by艂 oznaczony rang膮 miasta, ale stale z Villa del Distretto Vicentino. Wydaje si臋, 偶e ranga miasta by艂a zarezerwowana tylko dla o艣rodk贸w miejskich z murami (Vicenza, Lonigo, Marostica i Bassano). Co wi臋cej, jako znak wyr贸偶nienia, ju偶 w 1510 r. Thiene przypisano tytu艂 Terra, by膰 mo偶e z okazji koncesji na wolny rynek. Thiene w tamtych latach by艂o r贸wnie偶 siedzib膮 Kapitanatu Pedemonte (tj. Thiene i Schio), kt贸remu powierzono zadanie ci膮g艂ego patrolowania prze艂臋czy na granicy z Trydentem i wylot贸w dolin (tak dekret ksi膮偶臋cy z 12.09.1524) i m贸g艂 liczy膰 na oddzia艂 nie mniejszy ni偶 480 ludzi, z siedzib膮 w Thiene, gdzie rezydowa艂 sam kapitan. Republika Wenecka zosta艂a nak艂oniona do jego utworzenia w ramach reorganizacji garnizon贸w, dziel膮c okr臋g Vicenzy na ten i trzy inne kapitanaty. Zdawano sobie spraw臋 z ci膮g艂ego niebezpiecze艅stwa infiltracji z p贸艂nocy, po tragicznym do艣wiadczeniu okupacji terytorium Vicenzy przez wojska cesarskie Maksymiliana Austriackiego, kt贸re mia艂o miejsce zaledwie kilka lat wcze艣niej po kl臋sce w bitwie pod Agnadello (14 marca 1509 r.) przez milicj臋 wspomnianej Ligi z Cambrai. Ostatecznie tak zwana Terra di Thiene, w czasie objawie艅 Matki Bo偶ej z Wi膮zu, nie by艂a spokojn膮 wiosk膮 rolnicz膮 po艣wi臋con膮 hodowli owiec, ale by艂a siedzib膮 granicznego dow贸dztwa wojskowego i od poprzedniego wieku przesz艂a siln膮 ekspansj臋 rzemios艂a i handlu, przerwan膮 jedynie przez wydarzenia wojenne. Opisany powy偶ej kontekst historyczny naznaczony by艂 uciskiem, zniszczeniem i cierpieniem ludno艣ci Republiki Weneckiej, w tym ludno艣ci Thiene. Nale偶y pami臋ta膰, 偶e dzielnice Vicenzy i Werony przez lata pozostawa艂y na 艂asce francuskich i cesarskich 偶o艂nierzy niemieckich, a co za tym idzie ich barbarzy艅stwa, co skutkowa艂o uwydatnion膮 degradacj膮 spo艂eczn膮 i moraln膮 ludno艣ci oraz obni偶eniem warto艣ci jednostki. Terytorium by艂o w u艣cisku g艂odu, a niedobitki milicji w艂贸czy艂y si臋 po wsi, wy艂udzaj膮c prowiant i pieni膮dze. Ci, kt贸rzy nie zdo艂ali si臋 wykupi膰, byli brutalnie mordowani. Do tego dochodzi艂a niepewno艣膰 religijna spowodowana rozprzestrzenianiem si臋 nowych teorii reformacji protestanckiej, kt贸ra rozpocz臋艂a si臋 w 1517 r. w s膮siednich Niemczech i do 1529 r. rozprzestrzeni艂a si臋 na ca艂y kraj, powoduj膮c krwawe bunty, represje i konflikty mi臋dzy samymi protestantami, z ch艂opsk膮 milicj膮 walcz膮c膮 przeciwko swoim ksi膮偶臋tom, a tak偶e mi臋dzy protestanckimi ksi膮偶臋tami a cesarstwem, kt贸re pozosta艂o katolickie. Protestancka rewolta dotar艂a a偶 do po艂udniowych odga艂臋zie艅 Imperium Habsburg贸w, tu偶 za s膮siedni膮 p贸艂nocn膮 granic膮 Republiki 艢wi臋tego Marka, do Meranu i Bozen. Dwa wa偶ne rody z hrabstwa Tyrolu (Merano, obecnie prowincja Bozen) opowiedzia艂y si臋 za reformacj膮 protestanck膮. . Pomijaj膮c implikacje polityczne i walk臋 z korupcj膮, nale偶y pami臋ta膰, 偶e reformacja, kt贸ra mia艂a by膰 przede wszystkim religijna i moralizatorska, charakteryzowa艂a si臋 mi臋dzy innymi zerwaniem z przesz艂o艣ci膮, negowaniem warto艣ci celebracji eucharystycznych i otwart膮 wrogo艣ci膮 wobec wszelkiego rodzaju kultu Matki Jezusa, nawet wzywania jej wstawiennictwa u Boga, a偶 do uznania tego za przejaw ba艂wochwalstwa. Zjawisko lutera艅skiej penetracji w Republice 艢wi臋tego Marka jest r贸wnie偶, wed艂ug niekt贸rych, wynikiem drastycznej i gwa艂townej reakcji w obliczu wspomnianego wy偶ej przera偶aj膮cego za艂amania moralnego. W tamtych latach w rejonie Vicenzy, a tym samym w Thiene, nast膮pi艂o rozlu藕nienie powszechnego 偶ycia religijnego. Konsekwencj膮 by艂 r贸wnie偶 niepokoj膮cy wzrost liczby nara偶onych dzieci, zgromadzonych w szpitalu w Vicenzy. Powa偶ne konsekwencje moralne wynika艂y r贸wnie偶 z tak zwanego potajemnego ma艂偶e艅stwa, kt贸re rozprzestrzeni艂o si臋 przed interwencj膮 Soboru Trydenckiego w celu skodyfikowania obrz臋du. Nie by艂a to forma konkubinatu, ale fikcyjny konkubinat, czasami domniemany, kt贸ry uzyska艂 oficjalne uznanie jako ma艂偶e艅stwo nawet wbrew woli kobiety i pomimo braku ksi臋dza i publicznego aktu notarialnego. Dopiero p贸藕niej, wraz z Soborem Trydenckim (1545-1563), ta cz臋sto oszuka艅cza praktyka dobieg艂a ko艅ca, wymagaj膮c 艣wiadk贸w i ksi臋dza do uznania ma艂偶e艅stwa. Dokumenty z tamtych czas贸w wskazuj膮 na og贸lny zam臋t sumie艅 i mno偶膮ce si臋 morderstwa, kradzie偶e i r贸偶ne inne przest臋pstwa, kt贸re dotkn臋艂y terytorium dystryktu Vicenza, do kt贸rego nale偶a艂o r贸wnie偶 Thiene. Na froncie gospodarczym rozprzestrzeni艂 si臋 r贸wnie偶 brak tolerancji dla przestrzegania zasad i uczciwo艣ci, co spowodowa艂o upadek prz臋dzalni we艂ny w rejonie Vicenzy (szczeg贸lnie rozwini臋tych w Schio do produkcji prz臋dzy i w Thiene do ich handlu) i zaszkodzi艂o dobremu imieniu prz臋dzalni jedwabiu, wraz z rozprzestrzenianiem si臋 oszustw w latach dwudziestych XVI wieku, przeciwko kt贸rym Rada Miejska Vicenzy zwr贸ci艂a si臋 do rz膮du Republiki o interwencj臋. Pierwsze dziesi臋ciolecia XVI wieku oznacza艂y czasy wielkich trudno艣ci i rozpadu dla ludno艣ci. R贸偶ne dokumenty donosz膮, w tamtych latach i dla spo艂eczno艣ci Thiene, o obecno艣ci moralnego i duchowego poziomu dekadencji. To w艂a艣nie w celu uratowania mieszka艅c贸w Thiene z tej niepewnej sytuacji, doniesienia o interwencji Madonny z wysoko艣ci Olmo nale偶y umie艣ci膰 w tym momencie. By艂 sobotni dzie艅 1529 roku, a trzy pasterki, kt贸rych imiona nie zosta艂y zachowane, wyprowadzi艂y swoje stada na pastwisko na 艂膮kach za contrada Castelletto, po艂o偶on膮 na zachodnim kra艅cu miasta. Obszar ten by艂 usiany wi膮zami i nie by艂 szczeg贸lnie ucz臋szczany, mimo 偶e znajdowa艂 si臋 niedaleko staro偶ytnej drogi do Marano (obecnie Marano Vicentino). Tak wi臋c najstarsza z dziewcz膮t us艂ysza艂a, jak przemawia do niej kobieta, kt贸ra zdawa艂a si臋 siedzie膰 wysoko ponad ga艂臋ziami jednego z wi膮z贸w. Kobieta zacz臋艂a m贸wi膰 o Bogu jako o swoim synu. Jej g艂os by艂 艂agodny, cho膰 wyra偶a艂 niezadowolenie Syna z powodu grzech贸w pope艂nianych w Thiene. Dlatego przyby艂a, aby przekaza膰 wiadomo艣膰 w艂adzom miasta. Mieszka艅cy Thiene mieli zmieni膰 swoje 偶ycie, szuka膰 Bo偶ego przebaczenia i ustanowi膰 w tym miejscu centrum kultu Dziewicy, buduj膮c tam ko艣ci贸艂. To przybli偶y艂oby ich do Boga i uchroni艂oby ich przed powa偶nym g艂odem zbli偶aj膮cym si臋 do miasta. Dziewczyna wykona艂a wi臋c zadanie i posz艂a ujawni膰 incydent w艂adzom Thiene; z pewno艣ci膮 by艂y to w艂adze cywilne i ze swej natury r贸wnie偶 religijne, podczas gdy nie wiadomo, czy w艂adze wojskowe r贸wnie偶 zosta艂y poinformowane. Bior膮c pod uwag臋 czasy i jej warunki spo艂eczne, nie jest zaskakuj膮ce, 偶e nikt jej nie uwierzy艂 i zosta艂a uznana za wizjonerk臋. Pasterka ponownie uda艂a si臋 w to samo miejsce i w nast臋pn膮 sobot臋 zg艂osi艂a, 偶e zn贸w j膮 widzia艂a, kt贸ra ze szczytu tego samego wi膮zu przem贸wi艂a do niej jako Matka Bo偶a i kaza艂a jej spr贸bowa膰 ponownie. Ale i tym razem dziewczynie nie uwierzono. W nast臋pn膮 sobot臋 ponownie opowiedzia艂a o trzecim objawieniu i tym razem Matka Bo偶a da艂a jej namacalny znak, kt贸ry nada艂 wi臋kszy autorytet temu, co m贸wi艂a. Sta艂o si臋 tak, 偶e pie艅 wi膮zu, na kt贸rym sta艂a, nagle pozosta艂 ca艂kowicie pozbawiony kory, podczas gdy ga艂臋zie nadal zachowywa艂y swoj膮 witalno艣膰 nawet w miar臋 up艂ywu dni. Jednak w艂adze Thiene, pomimo obecno艣ci tego zjawiska, nie uzna艂y go za takie, kt贸re mog艂oby zmieni膰 ich wcze艣niej wyra偶on膮 negatywn膮 opini臋. Nast臋pnie opowiedziano histori臋 czwartego objawienia Matki Bo偶ej, w nast臋pn膮 sobot臋, ju偶 nie w tym miejscu, ale w biednym domu po艂o偶onym poza Thiene, ale po przeciwnej stronie, za ostatnimi domami na p贸艂nocny wsch贸d, w pobliskiej wiosce Centrale. 呕y艂 tam w skrajnym zdrowiu i ub贸stwie m臋偶czyzna o imieniu Simone, znany jako "il Gobbo" (Garbus). Zosta艂 sparali偶owany po upadku z wysoko艣ci i dozna艂 urazu, kt贸ry uniemo偶liwi艂 mu korzystanie z ko艅czyn. W domu zajmowa艂 piwnic臋, w kt贸rej umieszczono jego 艂贸偶ko, i nie mia艂 ju偶 na co czeka膰 w 偶yciu. By艂 uwa偶any za osob臋 o dobrej reputacji i uczciwo艣ci. Simone poinformowa艂a, 偶e kiedy mu si臋 ukaza艂a, przes艂anie Matki Bo偶ej by艂o proste: Thiene by艂o w niebezpiecze艅stwie, mieszka艅cy Thiene musieli ponownie po艂膮czy膰 si臋 z Bogiem i powierzy膰 si臋 Jego opiece oraz zbudowa膰 ko艣ci贸艂. Wcze艣niejsze objawienia pasterkom musia艂y by膰 ju偶 znane Szymonowi, poniewa偶 m贸wi si臋, 偶e jego wielkim zmartwieniem by艂o to, 偶e nie uwierz膮 mu w艂adze, tak jak sta艂o si臋 to z dziewczynkami. M贸wi si臋, 偶e Matka Bo偶a powiedzia艂a mu: << Przywr贸c臋 ci zdrowie, wi臋c b臋d膮 musieli ci uwierzy膰>>. Nast臋pnie Szymon przeszed艂 ca艂膮 drog臋 do Thiene, pokonuj膮c odleg艂o艣膰 oko艂o dw贸ch i p贸艂 kilometra, a kiedy w艂adze zobaczy艂y go uzdrowionego i us艂ysza艂y te same pro艣by, kt贸re ju偶 im przedstawi艂y pasterki, by艂y wstrz膮艣ni臋te i pod wra偶eniem tego niezwyk艂ego i niewyt艂umaczalnego faktu i odrzuci艂y wszelkie w膮tpliwo艣ci. W ten spos贸b dali wiar臋 opowie艣ci pasterzy, a drugi cud, wi膮z, kt贸ry zawsze by艂 w pe艂ni si艂, mimo 偶e w og贸le nie mia艂 kory, r贸wnie偶 zosta艂 ponownie rozwa偶ony. Przyw贸dcy gminy postanowili wi臋c jak najszybciej zbudowa膰 tam miejsce kultu. Wynika z tego jasno, 偶e w艂adze, z kt贸rymi skontaktowali si臋 najpierw pasterze, a nast臋pnie Simon, musia艂y by膰 nie tylko w艂adzami religijnymi, ale tak偶e gminnymi w艂adzami administracyjnymi, r贸wnie偶 dlatego, 偶e koszty budowy ponios艂a gmina Thiene, kt贸ra by艂a w贸wczas w艂a艣cicielem ziemi, na kt贸rej sta艂 wspomniany wi膮z. Z pewno艣ci膮 w艂adze wojskowe nie by艂y zaanga偶owane, poniewa偶 podlega艂y przepisom bud偶etowym, kt贸re nie zezwala艂y na wydatki niezwi膮zane z ich obowi膮zkami instytucjonalnymi. W inicjatyw臋 nie zaanga偶owali si臋 r贸wnie偶 prywatni w艂a艣ciciele ziemscy, mimo 偶e dysponowali du偶ymi mo偶liwo艣ciami ekonomicznymi, kt贸re pozwoli艂yby na natychmiastowe uporanie si臋 z budow膮 ko艣cio艂a. Poniewa偶 niedostatek 艣rodk贸w nie pozwala艂 w艂adzom miejskim na budow臋 odpowiedniego ko艣cio艂a w tym czasie, gmina Thiene postanowi艂a natychmiast wznie艣膰 niewielk膮 konstrukcj臋, prost膮 kaplic臋, kt贸ra w ka偶dym razie pozwoli艂aby na uroczysto艣ci religijne. Kaplica, znana jako Kaplica Objawie艅, zosta艂a zbudowana dok艂adnie w miejscu, gdzie wi膮z wskazany przez pasterki jako ten, na kt贸rym objawi艂a im si臋 Matka Bo偶a. M贸wi si臋, 偶e cz臋艣膰 drewna wi膮zu zosta艂a umieszczona w fundamentach pierwotnego budynku. W ten spos贸b kaplica, podobnie jak ziemia, na kt贸rej sta艂a, pozosta艂a w艂asno艣ci膮 gminy, podczas gdy diecezja Padwy, kt贸ra do dzi艣 sprawuje nad ni膮 jurysdykcj臋, udzieli艂a pozwolenia parafii Thiene na niezw艂oczne odprawianie tam Mszy 艢wi臋tej (rok 1530). W tym pierwotnym budynku umieszczono wizerunek Madonny, najprawdopodobniej nad o艂tarzem, namalowany na ma艂ym wi膮zowym panelu, kt贸ry zachowa艂 si臋 do dzi艣. Obraz nosi imi臋 autora, Gian Giacomo Cavobianco (do niedawnych prac konserwatorskich b艂臋dnie czytano "Gavo") z Schio, sk膮din膮d nieznanego malarza, ale uwa偶anego za obdarzonego znacznym talentem, a przede wszystkim nosi dat臋 uko艅czenia, 1530. Data jest wa偶na, aby okre艣li膰 i zidentyfikowa膰 dok艂adn膮 dat臋 opowiadanych objawie艅. Renowacja zosta艂a przeprowadzona w 1832 roku przez malarza Giuseppe Poppiniego, kt贸ry powinien zachowa膰 nienaruszon膮 struktur臋 obrazu, by膰 mo偶e z pewnymi retuszami. Kolejna renowacja zosta艂a zako艅czona w marcu 2018 roku. Obraz przedstawia Madonn臋 siedz膮c膮 w艣r贸d ga艂臋zi na szczycie wi膮zu, ubran膮 w karmazynow膮 tunik臋 i owini臋t膮 ciemnoniebieskim p艂aszczem obszytym z艂otem. Madonna trzyma na prawym kolanie Dzieci膮tko Jezus, kt贸re w lewej r臋ce trzyma ma艂ego ptaszka. Dziewica trzyma zamkni臋t膮 ksi臋g臋 w lewej r臋ce, jej twarz u艣miecha si臋 s艂odko, a jej Syn przypomina j膮. Za postaciami mo偶na dostrzec zielony pag贸rkowaty krajobraz, a b艂臋kit nieba przechodzi w z艂oty horyzont. Wida膰 niezwyk艂e mistrzostwo w cieniowaniu, proporcjach i strukturze postaci, w oddaniu obj臋to艣ci, a tak偶e w dba艂o艣ci o intensywne, nasycone i cieniowane kolory typowe dla weneckiego 艣wiata. Artysta, b臋d膮c na bie偶膮co z wydarzeniami, musia艂 z pewno艣ci膮 konsultowa膰 si臋 z pasterkami podczas malowania, a je艣li chodzi o posta膰 Maryi, musia艂 czerpa膰 z tego, co opisa艂y. By艂 jeszcze jeden obraz panelowy, obecnie zaginiony; by艂 to tryptyk, nosz膮cy dat臋 10 kwietnia 1530 roku, nieznanego autora, zam贸wiony przez niejakiego Giovanniego Mari臋 Fantina i opisany przez Francesco Barbarano w po艂owie XVII wieku. Wiemy, 偶e zosta艂 on wystawiony w kaplicy objawie艅, a pierwszy obraz tryptyku przedstawia艂 objawienie Matki Boskiej <<sk艂onionemu do pok艂onu m臋偶czy藕nie, obok kt贸rego znajdowa艂 si臋 inny z kulami [kulami] w trakcie chodzenia>>. Centralny obraz przedstawia艂 objawienie si臋 pasterkom w uk艂onie, obok m臋偶czyzny r贸wnie偶 w uk艂onie ze z艂o偶onymi r臋kami. Trzeci obraz przedstawia艂 Szymona z Central, le偶膮cego nieruchomo, gdy ukaza艂a mu si臋 Matka Bo偶a. Z relacji z wizytacji duszpasterskich w latach 1563 i 1571 wiadomo, 偶e kaplica, cho膰 niekonsekrowana, mia艂a 艣ciany ca艂kowicie pokryte ex-votos. W nast臋pstwie rosn膮cego kultu, biskup Padwy Marco Corner konsekrowa艂 kaplic臋 i jej o艂tarz 24 wrze艣nia 1602 roku. Poniewa偶 na wspomnianym tryptyku wyra藕nie widnieje data 10 kwietnia 1530 r., potwierdzona przez zachowany do dzi艣 obraz datowany na 1530 r., tocz膮 si臋 dyskusje na temat kolokacji czasowej, jak膮 nale偶y przypisa膰 objawieniom. Jest wielu historyk贸w, kt贸rzy o tym m贸wi膮, ale 偶aden z nich nie podaje dok艂adnej daty, a co najwy偶ej wskazuje "oko艂o" 1530 roku. Wiadomo na pewno, 偶e w 1530 r. Kuria Biskupia w Padwie udzieli艂a parafii Thiene pozwolenia na odprawianie Mszy 艣w. w kaplicy, kt贸ra by艂a ju偶 zbudowana. Konieczne jest zatem zrekonstruowanie daty na podstawie wskaz贸wek. Je艣li wspomniany tryptyk zosta艂 uko艅czony ju偶 10 kwietnia 1530 r., obliczenie kilku miesi臋cy na jego uko艅czenie cofa nas do stycznia, miesi膮ca, w kt贸rym stada nie zosta艂y wyprowadzone na pastwisko. Kaplica musia艂a by膰 ju偶 uko艅czona, ale projekt i konstrukcja musz膮 pochodzi膰 sprzed miesi臋cy zimowych, podczas kt贸rych budowa zosta艂a zawieszona z powodu mrozu. Dlatego najbardziej prawdopodobn膮 dat膮 jest okres mi臋dzy wiosn膮 a latem 1529 roku. 150 lat po zg艂oszonych objawieniach pojawi艂 si臋 historyk, kt贸ry po raz pierwszy w historii chce powi膮za膰 objawienia z histori膮 inwazji szara艅czy, kt贸ra faktycznie mia艂a miejsce w 1542 roku: jest to ojciec Angelo Maria Marchesini da Vicenza w swoim Le glorie di Thiene - Relatione dell'Origine di Santa Maria dell'Olmo z 1679 roku, gdzie stwierdza, 偶e odnosi si臋 do tradycji ludowej, bez 偶adnych innych odniesie艅. Istniej膮 uzasadnione powody, aby uzna膰 to przesuni臋cie czasowe za niewiarygodne i ostatecznie wprowadzaj膮ce w b艂膮d, przede wszystkim dane historyczne, kt贸re nie wskazuj膮 na wyst臋powanie takiego zjawiska w rozpatrywanych tutaj latach. Zjawisko rozprzestrzeniania si臋 szara艅czy najbli偶sze czasowi powy偶szych fakt贸w, opisane w The Glories of Thiene, wyst膮pi艂o dopiero w 1542 r. i by艂o kontynuowane w nast臋pnym roku. Dotkn臋艂o ono p贸艂nocne W艂ochy, a zw艂aszcza obszar Vercelli, a tak偶e inne cz臋艣ci Europy. Uderzy艂a r贸wnie偶 w okolice Werony, rozpoczynaj膮c si臋 dok艂adnie 28 sierpnia 1542 roku. Poniewa偶 nast膮pi艂a kl臋ska g艂odu, w powszechnej wyobra藕ni mog艂o si臋 wydawa膰, 偶e obszar Thiene, kt贸ry nie zosta艂 szczeg贸lnie dotkni臋ty, zosta艂 zachowany dzi臋ki nabo偶e艅stwu do Matki Bo偶ej, tak 偶e ludzie po艂膮czyli dwa wydarzenia, kt贸re by艂y ponadto r贸偶ne i odleg艂e w czasie, szara艅cza i objawienia. Z drugiej strony ojciec Marchesini m贸wi o zjawisku szara艅czy jako o tragicznym wydarzeniu, kt贸re by艂o obecne i trwa艂o w czasie objawie艅, i ostatecznie ustala jego dat臋 na 1542 r.; ale to kontrastuje z dokumentacj膮 historyczn膮 cytowan膮 powy偶ej (datowanie obraz贸w; data zezwolenia Kurii Padewskiej na celebracje liturgiczne). Co wi臋cej, w krajobrazie przedstawionym na obrazach nie ma 艣ladu dewastacji przez szara艅cz臋. Ksi膮偶ka Marchesiniego, by膰 mo偶e dlatego, 偶e by艂a pierwsz膮, nabra艂a takiego znaczenia, 偶e wp艂yn臋艂a i zdezorientowa艂a ka偶dego p贸藕niejszego historyka, kt贸ry zaakceptowa艂 to podej艣cie czasowe bez nale偶ytej weryfikacji. To raczej etyczna dezorientacja, moralne zamieszanie, rozlu藕nienie obyczaj贸w i zbli偶aj膮ce si臋 gwa艂towne rozwi膮zania tego stanu rzeczy, jak to mia艂o miejsce w s膮siednich Niemczech z konsekwencjami tragicznego g艂odu, nadaj膮 sens temu, co zosta艂o przekazane o silnych wezwaniach Dziewicy w jej objawieniach z wysoko艣ci Wi膮zu. Tym, kt贸ry promowa艂 przybycie braci franciszkan贸w, by艂 przede wszystkim monsignore Settimio Marchesini, wybrany arcykap艂anem Thiene w 1599 roku. Za jego namow膮 w艂adze miasta wyznaczy艂y dw贸ch przedstawicieli, kt贸rzy 25 kwietnia 1602 roku towarzyszyli arcykap艂anowi w podr贸偶y do Wenecji. Kapucyni przyj臋li pro艣b臋 dopiero w nast臋pnym roku, spotykaj膮c si臋 na kapitule 25 kwietnia 1603 roku, ale nie przybyli do Thiene od razu. Kaplica z 1530 roku nie nadawa艂a si臋 do zamieszkania przez wsp贸lnot臋 zakonn膮. Po uzyskaniu pozwolenia od biskupa Padwy, 29 wrze艣nia 1610 roku ojciec prowincja艂 kapucyn贸w po艂o偶y艂 kamie艅 w臋gielny pod nowy ko艣ci贸艂. Nowy ko艣ci贸艂 mierzy艂 32 metry na 21. Fasada by艂a dwuspadowa z pojedynczymi centralnymi drzwiami i prostym okr膮g艂ym oknem u g贸ry, bez rozety. W g贸rnej cz臋艣ci drzwi znajdowa艂y si臋 dwa prostok膮tne okna, kt贸re si臋ga艂y prawie do bok贸w okr膮g艂ego otworu. Wewn膮trz belki by艂y odkryte, znajdowa艂 si臋 prosty o艂tarz g艂贸wny, a po prawej stronie, prawie tworz膮c rodzaj nawy bocznej, znajdowa艂a si臋 przestrze艅 kaplicy objawie艅, kt贸ra zachowa艂a swoj膮 pierwotn膮 struktur臋, ale wydawa艂a si臋 by膰 w艂膮czona do ko艣cio艂a. Za ko艣cio艂em zbudowano klasztor, kt贸ry m贸g艂 pomie艣ci膰 oko艂o pi臋tnastu os贸b, a do klasztoru przylega艂 kru偶ganek z centralnie umieszczon膮 studni膮. Podczas kapitu艂y prowincjalnej 14 maja 1612 roku w Vicenzy budynki zosta艂y przekazane kapucynom w zwyk艂e u偶ytkowanie. Poniewa偶 bracia franciszkanie nie mogli by膰 w艂a艣cicielami nieruchomo艣ci, pozosta艂y one w艂asno艣ci膮 gminy Thiene. 22 wrze艣nia 1613 roku biskup Padwy, Zerbino Lugo, po艣wi臋ci艂 nowe sanktuarium ku czci Zwiastowania Naj艣wi臋tszej Maryi Panny. P贸藕niej w historii kapucyn贸w w Thiene by艂y tak偶e negatywne momenty. W 1769 roku Republika Wenecka, nie z powodu antyklerykalnych sentyment贸w, ale g艂贸wnie z powod贸w ekonomicznych, z powodu wyczerpania handlu morskiego i koncentracji zasob贸w finansowych w g艂owach organ贸w religijnych, zlikwidowa艂a oko艂o siedemdziesi臋ciu klasztor贸w nale偶膮cych do trzech zakon贸w franciszka艅skich, aby uderzy膰 w prawdziwy cel, benedyktyn贸w, kt贸rych ogromne posiad艂o艣ci i bogactwa mia艂y zosta膰 skonfiskowane. Kapucynom nakazano opu艣ci膰 14 klasztor贸w, w tym ten w Thiene. Senat Republiki odrzuci艂 sprzeciwiaj膮ce si臋 pro艣by w艂adz miasta, aby pozwoli膰 braciom pozosta膰. Co wi臋cej, poniewa偶 klasztor Madonny dell'Olmo by艂 w艂asno艣ci膮 gminy, Thiene domaga艂o si臋 swoich praw, a Senat musia艂 je uzna膰, podobnie jak prawo do wyboru kap艂ana, kt贸ry mia艂 sprawowa膰 pos艂ug臋 w dni 艣wi膮teczne zamiast zakonnik贸w. Na pocz膮tku 1798 r., kiedy Republika Wenecka upad艂a z powodu inwazji Napoleona (1797), w艂adze miejskie zwr贸ci艂y si臋 do kapucyn贸w z Wenecji, aby uzyska膰 powr贸t mnich贸w zakonnych, ale bezskutecznie. Zwr贸ci艂y si臋 wi臋c o wsparcie do patriarchy Wenecji, Federico Giovannellego. Tak wi臋c 24 kwietnia 1798 r. patriarcha osobi艣cie uda艂 si臋 do kapitu艂y prowincjalnej braci kapucyn贸w i uzyska艂 zgod臋 oraz zobowi膮zanie do odes艂ania zakonnik贸w do klasztoru sanktuarium. Wkr贸tce potem gmina Thiene zwr贸ci艂a si臋 do nowego jakobi艅skiego rz膮du w Wenecji, kt贸ry dekretem z 25 lipca 1798 r. zezwoli艂 gminie na powr贸t kapucyn贸w do klasztoru. Nast臋pnie Rada Trzydziestu z Thiene jednog艂o艣nie postanowi艂a sfinansowa膰 i kontynuowa膰 prace niezb臋dne do modernizacji budynku przeznaczonego dla mnich贸w. W dniu 10 listopada 1798 r. odby艂o si臋 uroczyste ponowne otwarcie klasztoru. Od 1806 roku Napoleon Bonaparte, jako kr贸l W艂och i cesarz Francuz贸w, zarz膮dzi艂 kasat臋 r贸偶nych klasztor贸w na terenie dawnej Republiki Weneckiej, w tym klasztoru w Thiene. Co wi臋cej, latem 1808 r. Minister Kultu zawiesi艂 rozkaz zlikwidowania wci膮偶 aktywnych klasztor贸w, w tym klasztoru w Thiene. Jednak w maju 1810 roku wydano dekret o zniesieniu wszystkich korporacji zakonnych, co oznacza艂o ostateczne zamkni臋cie klasztoru. Kapucyni z Wenecji Euganejskiej musieli porzuci膰 klasztory, a nawet habit zakonny i rozproszyli si臋 po r贸偶nych diecezjach. W 1815 r., po Kongresie Wiede艅skim, Republika Wenecka sta艂a si臋 dominium austriackim, zwanym Lombardi膮-Wenecj膮, poniewa偶 obejmowa艂a r贸wnie偶 terytoria Mediolanu i Mantui. Dopiero w 1822 r. fra Marino z Cadore i fra Mauro z Wenecji uzyskali od cesarza Austrii Franciszka I zgod臋 na ponowne otwarcie klasztoru Redentore w Wenecji, do kt贸rego nale偶a艂a wenecka prowincja kapucyn贸w. Mieszka艅cy miejscowo艣ci, w kt贸rych znajdowa艂y si臋 stare klasztory, zacz臋li domaga膰 si臋 powrotu kapucyn贸w, podobnie jak mieszka艅cy Thiene. W dniu 30 wrze艣nia 1830 r. Rada Miejska Thiene jednog艂o艣nie zatwierdzi艂a propozycj臋 ich powrotu. Jednak dopiero po negocjacjach i petycjach biskupa Padwy i ojca prowincja艂a, w kwietniu 1842 roku sprawa trafi艂a do cesarsko-kr贸lewskiego rz膮du Wenecji. W dniu 24 stycznia 1843 r. w Wiedniu wydano dekret cesarski o ponownym otwarciu i bracia kapucyni powr贸cili jako kustosze sanktuarium po 33 latach nieobecno艣ci. W 1861 r. kr贸l Sardynii (Piemont, Liguria i Sardynia), po zaj臋ciu Kr贸lestwa Dw贸ch Sycylii (Sycylia, Neapol i po艂udniowe W艂ochy), og艂osi艂 si臋 kr贸lem W艂och, a nowy rz膮d wdro偶y艂 wrog膮 polityk臋 wobec papiestwa i instytucji Ko艣cio艂a katolickiego. W ci膮gu kilku lat oko艂o trzystu klasztor贸w zosta艂o zamkni臋tych, a ich maj膮tek skonfiskowany, r贸wnie偶 w celu refinansowania kasy pa艅stwowej, kt贸ra zosta艂a opr贸偶niona przez wojny. Jednak Wenecja Euganejska podlega艂a Austro-W臋grom, wi臋c skutki tej polityki by艂y odczuwalne w Thiene dopiero po 1866 r., po tzw. trzeciej wojnie o niepodleg艂o艣膰, kt贸ra doprowadzi艂a do przy艂膮czenia Wenecji Euganejskiej do Kr贸lestwa W艂och. W艂oski parlament, obraduj膮cy we Florencji, nowej stolicy W艂och, usankcjonowa艂 zniesienie korporacji religijnych ustaw膮 z dnia 7 lipca 1866 roku. Dlatego mieszka艅cy Thiene, przy wsparciu rady miejskiej, wys艂ali petycj臋 do kr贸la Wiktora Emanuela II, prosz膮c o pozwolenie kapucynom na pozostanie w sanktuarium, r贸wnie偶 dlatego, 偶e klasztor i ko艣ci贸艂 by艂y w艂asno艣ci膮 gminy Thiene, a pa艅stwo w艂oskie nie odnios艂oby 偶adnych korzy艣ci ekonomicznych z likwidacji. Petycja nie zosta艂a uwzgl臋dniona, a prefektura Vicenzy og艂osi艂a prze艂o偶onego klasztoru tymczasowym rektorem ko艣cio艂a i nakaza艂a mu zast膮pienie habitu zakonnego habitem 艣wieckiego ksi臋dza. W dniu 12 lipca 1867 r. wys艂a艂 oddzia艂 kawalerii, aby st艂umi膰 zamieszki uliczne i usun膮膰 braci, z wyj膮tkiem prze艂o偶onego i jego pomocnika. Ostateczne opuszczenie sanktuarium mia艂o miejsce 5 wrze艣nia 1871 roku. W 1897 r. biskup Padwy, Monsignor Callegari, poprosi艂 gmin臋 Thiene o sprzeda偶 klasztoru diecezji. Rada miejska sprzeciwi艂a si臋 sprzeda偶y, kt贸ra zosta艂a jednak przeprowadzona w wyniku uchwa艂y wi臋kszo艣ci z dnia 25 listopada 1899 r., ale z wy艂膮czeniem sanktuarium, kt贸re w ten spos贸b pozosta艂o w艂asno艣ci膮 gminy. W dniu 24 lutego 1900 r. kapucyni przej臋li klasztor na w艂asno艣膰 od biskupa, rozpocz臋li prace renowacyjne i powr贸cili do niego na sta艂e. W 1985 r. wsp贸lnota parafialna Matki Bo偶ej z Wi膮zu, ju偶 wcze艣niej nale偶膮ca do parafii Thiene (VI), zosta艂a erygowana jako samodzielna parafia pod nazw膮 "Parafia Madonna dell'Olmo" w Thiene (Vicenza). Na koniec nale偶y zauwa偶y膰, 偶e ka偶dego roku, na zako艅czenie maja, kt贸ry tradycyjnie jest miesi膮cem po艣wi臋conym Maryi, obchodzony jest "Akt Zawierzenia Miasta Thiene Maryi", zwykle z procesj膮, kt贸ra rozpoczyna si臋 w katedrze w Thiene, po艣wi臋conej 艣wi臋temu Gaetano w Santa Maria Assunta, a ko艅czy w Sanktuarium Madonna dell'Olmo. Na pocz膮tku XIX wieku kaplica objawie艅 zosta艂a pomalowana w sztucznym marmurze przez lokalnego malarza Gaetano Costalonga. W 1832 roku artysta Giuseppe Poppini z Schio odrestaurowa艂 panel malarski Madonny, aby usun膮膰 艣lady czasu. W dniu 26 pa藕dziernika 1910 r., na podstawie projektu urodzonego w Thiene Carlo Pasinati, fasada ko艣cio艂a zosta艂a przebudowana w obecnym stylu 艂膮cz膮cym gotyk i roma艅ski, a w 1930 r., na podstawie projektu in偶yniera Vittorio Altieri, dzwonnica zosta艂a ostatecznie zbudowana z ceg艂y, z okazji czwartej setnej rocznicy objawie艅. W marcu 1945 r. opracowano plany powi臋kszenia Kaplicy Objawie艅. Zbyt s艂abe 艣ciany prymitywnego budynku zosta艂y zburzone, a na ich miejscu zbudowano wi臋kszy korpus centralny i dwie mniejsze przestrzenie boczne, a oryginalny fresk Rocco Pittaco, kt贸ry wcze艣niej znajdowa艂 si臋 na suficie nawy, zosta艂 przeniesiony i dostosowany. W 1954 r. przysz艂a kolej na in偶yniera Dino Altieriego, kt贸ry kierowa艂 renowacj膮 cz臋艣ci starego ko艣cio艂a; podniesiono kasetonowy sufit; powi臋kszono kaplic臋 艣w. Franciszka, prezbiterium i ch贸r. W 1957 roku, w absydzie prezbiterium, artysta Angelo Gatto wykona艂 du偶膮 mozaik臋, kt贸ra zajmuje ca艂e sklepienie, celebruj膮c triumf Maryi ukoronowanej przez Jezusa Chrystusa, otoczonej anio艂ami i celebrowanej przez 艣wi臋tych i teolog贸w. Prace trwa艂y dwa lata. P贸藕niej, w 1960 roku, wed艂ug projektu Giovanniego Ceruttiego, Danilo Andreose wyrze藕bi艂 nowy o艂tarz g艂贸wny z r贸偶owego marmuru, z p艂askorze藕bami po bokach i pe艂nym reliefem w centralnej cz臋艣ci. Nad nim, na szczycie stylizowanego wi膮zu, kt贸ry obejmuje tabernakulum w swoim pniu i jest podtrzymywany przez dwa anio艂y wykonane z bia艂ego marmuru karraryjskiego, obraz na p艂ycie z drewna wi膮zowego przedstawiaj膮cy Madonn臋 z Dzieci膮tkiem, autorstwa wspomnianego malarza Gian Giacomo Cavobianco da Schio, wykonany w 1530 roku, znalaz艂 swoje ostateczne miejsce. P贸藕niej o艂tarz skierowany w stron臋 kongregacji zosta艂 r贸wnie偶 wykonany z r贸偶owego marmuru, zgodnie z nowymi zaleceniami Soboru Watyka艅skiego II (zamkni臋tego 8 grudnia 1965 r.). Jego podstawa symuluje stylizowane drzewo wi膮zu, kt贸rego ga艂臋zie rozpo艣cieraj膮 si臋, obejmuj膮c i wspieraj膮c ca艂膮 p艂aszczyzn臋 samego o艂tarza. W centrum marmurowego pnia znajduj膮 si臋 p艂askorze藕by trzech bochenk贸w w koszyku nad dwiema rybami, przypominaj膮ce cud rozmno偶enia chleba. Jest to wyra藕na symbolika nawi膮zuj膮ca do boskiej ofiary, kt贸ra ma miejsce na o艂tarzu, a kt贸ra w Eucharystii, kt贸ra jest chlebem 偶ycia, jest pomna偶ana i nigdy si臋 nie ko艅czy. Inne dzie艂a godne uwagi: w ch贸rze po lewej stronie o艂tarza g艂贸wnego, Nawiedzenie, a w ch贸rze po prawej stronie, Niepokalane Pocz臋cie, autorstwa Giulio Carpioni (1613-1679); w kaplicy objawie艅, po prawej stronie dla wchodz膮cych, dwa obrazy 艣w. Joachima i 艣w. Anny, przypisywane Alessandro Maganza (1556-po 1630), synowi Giovana Battisty. Niedawno, pod koniec 1900 roku, odrestaurowano ma艂y i cenny XVII-wieczny kru偶ganek, znajduj膮cy si臋 za ko艣cio艂em.
Mapa:
Sanktuaria w pobli偶u: