Holybreak - Kościół i klasztor Santa Maria del Cengio (Isola Vicentina)

Kościół i klasztor Santa Maria del Cengio (Isola Vicentina)

Via del Convento, 36033 Isola Vicentina

Sanktuarium Maryjne

UDOSTĘPNIJ

ZAPISZ

O sanktuarium:

Kościół Santa Maria del Cengio lub Sanktuarium Santa Maria del Cengio to kościół znany od końca XII wieku, do którego później w drugiej połowie XV wieku na polecenie Benedetta Zeno dołączono klasztor. Znajduje się w gminie Isola Vicentina w prowincji Vicenza, na półce składającej się z mieszanki białych, wapiennych i arenowych skał, stąd nazwa. Obejmuje również mały domek używany jako pustelnia. Pierwsza wzmianka o kościele w tym miejscu pojawia się w 1192 roku w Centio Camerario, prawdopodobnie dlatego, że został założony jakiś czas wcześniej jako kościół parafialny, jako miejsce odpoczynku dla wędrowców lub jako kaplica starożytnego zamku. W 1273 roku pojawia się ksiądz, presbiter Uberto, a w 1334 roku kościołem opiekują się wikariusze wyznaczeni przez archidiakona katedry w Vicenzy. W XIV wieku zaczęły pojawiać się określenia takie jak "Santa Maria a Zenglo", "a Cenglo" lub "del Cigno" (pochodzące od "macigno", co oznacza "łabędź"). Dopiero od XVII wieku mianownik Santa Maria del Cengio staje się silniejszy. W 1447 roku Benedetto Zeno zostawił pięćdziesiąt funtów na budowę domu w pobliżu kościoła dla mnichów lub pustelników, a po ośmiu latach, 7 marca 1455 roku, Battista di Normandia został zainwestowany w kościół i beneficjum przez biskupa Vicenzy, Pietro Barbo. 24 czerwca 1456 r. biskup zezwolił pierwszym czterem brygidkom na zamieszkanie w klasztorze, rozpoczynając od renowacji kościoła i budowy ołtarza głównego. Spełnienie życzeń Zenona było dziełem krewnej Lukrecji Zeno i jej męża Giovanniego Porto, którzy podarowali kościołowi ziemię i domy, za co otrzymali od biskupa jus patronatus rozciągnięty na całą rodzinę Porto (w konsekwencji spadkobiercy Andrei Porto zachowali własność na okres, gdy był on niezamieszkany). Ten szczegół jest ważny, ponieważ podyktowano klauzulę, która będzie decydująca trzysta lat później: w przypadku ustania życia klasztornego majątek klasztoru musi zostać przekazany szpitalowi San Marcello degli Esposti poświęconemu opuszczonym dzieciom. Klauzula ta została wprowadzona w przypadku ustaw przeciwko zakonnikom, takich jak te z 1771 roku. Już w styczniu 1462 r. bracia z zakonu św. Brygidy zdecydowali się zrzec swojej inwestytury i opuścili klasztor, który przeszedł w ręce kanoników San Salvatore z zakonu św. Antoniego, którzy pozostali w nim przez ponad trzysta lat. W 1646 r. przeorem został niejaki Fra Cristoforo z Mediolanu. W 1466 r. bulla papieska papieża Pawła II wymagała zwiększenia dochodów ekonomicznych klasztoru, który następnie włączył kościół parafialny San Pietro, kościół parafialny na równinach niedaleko, i przejął prawo do mianowania i utrzymania księdza. W drugiej połowie XVII wieku kościół został odnowiony poprzez dodanie lewej nawy, prezbiterium, ołtarzy bocznych i ołtarza głównego. W XVIII wieku Republika Wenecka wydała trzy rozporządzenia, które na zawsze zmieniły historię klasztoru. W dniu 7 września 1768 r. narzucono stosunek dochodów klasztoru do liczby obecnych mnichów, w wyniku czego przeor klasztoru zrzekł się korzyści z kościoła parafialnego, który w ten sposób stał się ponownie autonomiczny, jak to miało miejsce przed 1466 rokiem. W dniu 16 maja 1771 r. klasztory kanoników laterańskich zostały zlikwidowane, a 12 września tego samego roku kanonicy rezydujący w Isola zostali zlikwidowani. Doprowadziło to do zaprzestania życia monastycznego i nieurzędowania kościoła Santa Maria del Cengio. W ten sposób patrymonium zostało przeniesione do szpitala Santa Maria e San Cristoforo di Vicenza (znanego jako San Marcello), a posiadłość, na okres, w którym pozostawała niezamieszkana, powróciła do rodziny Porto, której przyznano jus patronatus w 1465 roku. Od tego momentu do rodziny Porto należało mianowanie rektorów, którzy mieli sprawować urząd w kościele. W 1781 roku został nim Don Gaetano Porto. Po jego śmierci i za radą biskupa Vicenzy, Don Giovanni Battista Gasparoni został mianowany proboszczem kościoła parafialnego San Pietro w 1836 roku. W 1857 roku został nim Don Stefano Dalla Cà. Kiedy Don Stefano Dalla Cà zmarł w 1894 roku, hrabia Antonio da Porto został wezwany do wyznaczenia nowego proboszcza. Będąc już zdecydowanym na ponowne wyznaczenie wspólnoty zakonnej do przejęcia klasztoru, wybór padł na Zakon Sług Maryi, obecny już w sanktuarium Madonny di Monte Berico. Po zjednoczeniu wszystkich rozproszonych posiadłości różnych członków rodziny, 14 grudnia 1904 r. Rada Generalna Serwitów oficjalnie założyła klasztor w Isola jako zależny od klasztoru Monte Berico, natomiast w 1912 r. został on usamodzielniony, a przeorem został mianowany Fra Filippo M. Grendene. W 1905 r. zainaugurowano szkołę, początkowo dla 4 chłopców, która później wzrosła do 30, a w 1928 r. Isola stała się siedzibą nowicjatu serwitów w Wenecji Euganejskiej. W 1914 r. zbudowano nowe skrzydło, prostopadłe do pierwotnego klasztoru, które zostało odnowione w 1928 r. i powiększone w latach 1944-1945 do obecnych rozmiarów. Podczas I wojny światowej przebywało tu wielu żołnierzy, założono szpital, zbudowano schronisko dla rodzin i przez krótki czas mieściła się wiejska szkoła podstawowa. W 1920 r. odrestaurowano XIV-wieczne freski, w 1928 r. zbudowano nowy ołtarz poświęcony Najświętszej Maryi Pannie Bolesnej, a w 1939 r. zainaugurowano Via Matris. W nocy z 22 na 23 września 1931 r. w klasztorze wybuchł pożar, który poważnie uszkodził budynek. Z pomocą wielu mieszkańców wioski, figura Matki Bożej została przeniesiona na zewnątrz, co uchroniło ją przed prawdopodobnym zniszczeniem przez ogień. Pożar poważnie uszkodził konstrukcje, a wiele innych zostało zburzonych z powodu niebezpieczeństwa zawalenia się, co doprowadziło do tymczasowej niedostępności klasztoru i kościoła. Był to bardzo krótki okres, trwający zaledwie sześć miesięcy i dwadzieścia dni, ale już 8 grudnia 1931 r. kościół zaczął być ponownie używany, choć z rusztowaniami. Wraz z pracami renowacyjnymi, główne wejście zostało przeniesione do Valtessera i zbudowano wygodniejszą drogę dla pojazdów użytkowych, które miały obsługiwać klasztor. Konstrukcja wznosi się nad końcową częścią góry. Oryginalne wejście dla pieszych składa się z szeregu stopni od drogi do oryginalnego wejścia skierowanego na północ. Z kamiennymi stopniami i słupkami ozdobionymi kwiatowymi płytkami połączonymi architrawem (z napisem Ave Maria - Gratia Plena), wejście to jest obecnie bocznymi drzwiami do kościoła, który wraz z rozbudową po pożarze został wyposażony w główne wejście skierowane na zachód, w pobliżu wejścia do kiosku. Klasztor znajduje się po drugiej stronie placu od strumienia oddzielającego wioskę: Giara. Aby dotrzeć do budynku zakonnego, trzeba przejść przez dwa mosty zbudowane w 1874 roku: ten na dzisiejszej Via Giarre (most Santa Maria) i małą kładkę, która łączy ulicę z początkiem schodów. W kompleksie znajduje się również klasztor, który został zbudowany od XV wieku. Ma on plan kwadratu, a portyki mają po cztery kolumny z każdej strony wyrzeźbione w skale, na której stoi klasztor. Cele znajdują się na górnym piętrze i są rozmieszczone z trzech stron. Nad krużgankiem znajduje się zegar i dzwon, zbudowany w 1474 roku przez Pietro Dalle Ore, z napisem: "Chwała Bogu i Chrystusowi, który stał się człowiekiem". Częścią kompleksu, ale oddzieloną od klasztoru, jest mały dom, który w 1976 r. był używany jako pustelnia. W kaplicy św. Brygidy, pierwszej po prawej stronie, znajdują się dwa freski wykonane prawdopodobnie w XV wieku: po lewej stronie znajduje się św. Bernardyn, a po prawej, znacznie zniszczonej, św. W kaplicy znajduje się również mała nisza z pozostałościami fresku dookoła. Na połowie prawej ściany kościoła musiał kiedyś znajdować się fresk, którego ślady odkryto w 1976 roku. Został on następnie zamalowany, aby przymocować fragment fresku znalezionego podczas prac konserwatorskich w 1920 roku w górnym krużganku i przedstawiającego Madonnę z Izajaszem po lewej stronie i Jana Ewangelistę po prawej stronie. W kościele znajdują się trzy ołtarze: jeden główny i dwa boczne. Dwa inne mniejsze ołtarze znajdują się na południowej ścianie: ten w kierunku absydy przedstawia Matkę Boską Bolesną, a ten w kierunku wejścia znajduje się w kaplicy św. Ołtarz główny, który niegdyś stał przy tylnej ścianie absydy, obecnie znajduje się w centrum prezbiterium. W antependium znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca Ofiarowanie Jezusa w Świątyni wyrzeźbiona przez Orazio Marinali. Figura Madonny znajduje się z tyłu absydy, wewnątrz wspornika z dwiema korynckimi kolumnami, na których stoją dwa anioły. Dwa boczne ołtarze na północnej ścianie, jeden po lewej i jeden po prawej stronie starego wejścia, są poświęcone odpowiednio Aniołowi Stróżowi i świętym Karolowi Boromeuszowi i Gaetano di Thiene. Ten poświęcony Aniołowi Stróżowi został zbudowany w 1694 roku, jak wskazano na tympanonie, i zawiera ołtarz z 1728 roku namalowany przez Cristoforo Menarolę przedstawiający Dziewicę z Dzieciątkiem, św. Antoniego Padewskiego, Anioła Stróża i św. Ołtarz poświęcony św. Karolowi Boromeuszowi i św. Gaetano z Thiene został zamówiony w 1682 roku przez małżeństwo Cerchiari-Bissari i zawiera ołtarz z 1684 roku autorstwa Pietro Bartolomeo Cittadelli przedstawiający tytułowych świętych ołtarza. Najważniejszym posągiem, jeśli nie najcenniejszym dziełem w samym kościele, jest ten przedstawiający Madonnę i umieszczony w dolnej części absydy, gdzie kiedyś stał ołtarz główny. Dzieło to zostało stworzone przez rzeźbiarza Girolamo da Vicenza około 1490 roku i różni się od innych rzeźb maryjnych tamtych czasów tym, że nie jest przedstawiona na tronie, ale stoi z Jezusem w ramionach. W 1993 roku dzieło zostało odrestaurowane. Oprócz Madonny, w dwóch niszach w ścianach absydy znajdują się dwa inne posągi przedstawiające rodziców Maryi autorstwa Orazio Marinali: święci Joachim i Anna.

Czytaj więcej

Mapa:

Sanktuaria w pobliżu: