Sanktuarium Madonnina del Boschetto (Castel Mella)
Via Madonna del Boschetto, 25030 Castel Mella
Sanktuarium Maryjne
UDOSTĘPNIJ
ZAPISZ
3
O sanktuarium:
Sanktuarium Madonnina del Boschetto to sanktuarium maryjne w Onzato, wiosce Castel Mella, w prowincji Brescia, osiem kilometrów od miasta.
Sanktuarium zbudowano na terenie, gdzie znajdowały się źródła i gaje olchowe, czczone przez Celtów, którzy osiedlili się tu w IV wieku p.n.e. W I wieku p.n.e. C. wraz z przybyciem Rzymian bóstwa celtyckie zostały zasymilowane z Junoną, jako opiekunką kobiet rodzących i rodzących się, dla której zbudowano świątynię. W Onzato odnaleziono ołtarze wotywne poświęcone Jowiszowi i Minerwie.
Między IV a V wiekiem chrześcijaństwo rozprzestrzeniło się w Onzato, gdzie powstały dwa ważne miejsca kultu: na wsi rzymską świątynię przekształcono w kościół Madonnina del boschetto; we wsi, w rustykalnej rzymskiej willi, narodził się wczesnochrześcijański kościół pod wezwaniem apostołów Piotra i Pawła.
W średniowieczu obok wiejskiego kościoła Madonnina del Boschetto, zależnego od domu macierzystego, powstał klasztor pustelników Sant'Agostino, który opiekował się sanktuarium i zapewniał opiekę pielgrzymi.
Benedyktynki z klasztoru Świętych Kosmy i Damiana w Brescii, posiadające rozległe posiadłości ziemskie w Onzato, często kłóciły się o wykorzystanie wód obficie wypływających ze źródeł i fontann wokół Madonnina del Boschetto.
Wizyta apostolska św. Karola w dniu 3 sierpnia 1580 r. potwierdza, że Madonna z gaju znajdowała się poza „Krainą Onzato”, była zbudowana z naprzemiennych warstw cegieł i kamieni, miała jeden ołtarz i jeden dzwon i była czczona tylko tam w dni poświęcone Madonnie.
W latach 1730-1738 w parafii San Siro wybudowano nowy kościół z trzema ołtarzami, nową zakrystię i nową pustelnię. Ze starożytnego kościoła zachował się jedynie fresk Narodzenia Pańskiego z XVI w. Architektem, któremu powierzono rekonstrukcję, był prawdopodobnie Antonio Corbellini z Como, z Pellio Superiore, Valle d'Intelvi (zm. 1748): był to ten sam architekt odpowiedzialny za kościół parafialny Santi Siro e Lucia. Styl prezentuje charakterystyczne cechy baroku lombardzkiego.
W XVII i XVIII wieku Madonnina del boschetto była strzeżona i otoczona miłością przez pustelników mieszkających w sąsiedniej pustelni. Pustelnicy byli świeckimi braćmi trzeciego zakonu augustianów.
W archiwach parafialnych wzmiankowana jest dwójka pustelników: pustelnik Giuseppe Bordogna z Nuvolento, który „zmarł 12 września 1742 r., przeżywszy osiemdziesiąt lat w służbie Najświętszej Dziewicy z Onzato” oraz pustelnik Dawid (którego imię wskazuje na prawdopodobne żydowskie pochodzenie) który „w 1758 roku przekazał klucze do sanktuarium Kapitanowi Sprawiedliwości z Brescii, który kazał je zająć w wyniku sporu pomiędzy proboszczem Giobatta Bacinetti a gminą Onzato”.
Wizyta duszpasterska z dnia 15 listopada 1886 r. odnotowuje, że do sanktuarium licznie przybywali pielgrzymi z okolicznych miejscowości, zwłaszcza w okresach suszy, zarazy i innych klęsk żywiołowych. W 1927 roku wczesnochrześcijański kościół parafialny w Onzato, pod wezwaniem apostołów Piotra i Pawła, został zamknięty dla kultu, a umieszczony w nim XVI-wieczny ołtarz został przeniesiony na ołtarz imiennika apostołów w sanktuarium.
4 listopada 1966 roku Mella zanurzyła Castel Mella na dwa metry wody i błota. Funkcje religijne wspólnoty przeniesiono z nienadającego się już do użytku kościoła parafialnego do sanktuarium Madonnina del boschetto, oszczędzonego przed wściekłością powodzi.
Wnętrze sanktuarium jest bogate w dzieła sztuki, które zdobią sklepienie, gzyms, łuki, ściany i ołtarze.
W ołtarzu głównym poświęconym Narodzenia Jezusa znajduje się urokliwy fresk z XVI w. przedstawiający Świętą Rodzinę osłoniętą klasycystyczną architekturą z kolumnami i łukami w stanie ruiny. Na pierwszym planie Maryja i Józef adorujący Dzieciątko, wół i osioł, a za nimi święci Antoni Opat i Helena, matka cesarza Konstantyna. Za nami różne momenty przedstawienia ewangelicznego: zapowiedź pasterzom, przybycie Mędrców prowadzonych przez gwiazdę, ufortyfikowana twierdza Heroda. Dzieło wykonał malarz szkoły breskijskiej z XVI wieku. Krytycy sztuki wymieniają nazwiska Romanino (1484-1566) czy Moretto (1498-1554). Zwój w lewym dolnym rogu obrazu przypomina o restauracji z 1589 roku.
W ołtarzu apostołów Piotra i Pawła, dziś pozbawionym stołu i predelli, znajduje się XVI-wieczny ołtarz przedstawiający „świętą rozmowę” świętych Piotra i Pawła z Madonną z Dzieciątkiem, autorstwa nieznanego malarza. Jest to jedyna relikwia, która przetrwała zniszczenie tysiącletniego kościoła parafialnego apostołów Piotra i Pawła, który stał w centrum Onzato i został zamknięty dla kultu w 1927 roku.
Ołtarz św. Anny, zbudowany z polichromowanego marmuru, mieści XVIII-wieczny ołtarz autorstwa malarza z Brescii Antonio Morettiego, przedstawiający św. Annę, św. Joachima i dorastającą Marię. Po prawej stronie stołu motto z herbem upamiętnia szczodrego patrona zarówno obrazu, jak i ołtarza, Antonia Savoldiego, rycerza Świętego Cesarstwa Rzymskiego.
Ściany sanktuarium zdobi kilka XVIII-wiecznych obrazów olejnych nieznanego artysty, które przedstawiają różne momenty Męki Jezusa.
Na fasadzie frontowej znajduje się duże płótno z XVIII w. przedstawiające świętą rozmowę Marii z dorastającym Jezusem ze świętymi Faustynem i Giovitą, Antonim z Padwy, Antonim Opatem, Karolem Boromeuszem i Franciszkiem da Paola. Obraz nieznanego artysty umieszczony jest w złotej ramie, zwieńczonej zwojem z napisem „In splendor bus sanctorum” („Wśród wspaniałości świętych”). Znajduje się tu także polichromowany witraż przedstawiający Maryję Wniebowziętą.
Kopuły sklepienia zajmują dwa XX-wieczne freski „Koronacja Marii” i „Wniebowzięcie Marii do nieba”, namalowane w 1936 roku przez malarza z Bergamo Giuseppe Rivy (1861-1948).
Wnętrze sanktuarium pokryte jest napisami w języku łacińskim, wzywającymi do opieki Maryi. Niektóre znajdują się na gzymsie, na łukach i na sklepieniu. Na przypomnienie zasługuje: „Sub tuum praesidium confugimus / Nostras deprecationes ne despicias”: „Pod Twoją obronę szukamy schronienia / Nie gardź naszymi prośbami”. Według Vittorio Messori jest to „najstarsza znana modlitwa maryjna, sprzed Soboru w Efezie w 431 roku”. .
Tabernakulum ołtarza głównego ma XVIII-wieczną marmurową konstrukcję, pokrytą „Zmartwychwstaniem Jezusa”, złoconym brązem, wykonanym w 2010 roku przez rzeźbiarza z Brescii Federico Severino.
W sanktuarium zachował się barokowy konfesjonał, znajdujący się przez wieki w pobliżu drzwi wejściowych, a obecnie przekształcony w ławkę, przy lewej ścianie prezbiterium. Pochodził z klasztoru Świętych Kosmy i Damiana w Brescii, zakupionego przez arcykapłana Giovanniego Battistę Bacinettiego (proboszcza w latach 1739-1780). Było to jedyne wspomnienie wielowiekowych relacji między benedyktynkami z Brescii a krainą Onzato, gdzie posiadały one ogromny majątek: domy, tawerny, piece, stodoły i ziemię.
Na końcu znajduje się polichromowana drewniana statua „Madonny z Dzieciątkiem”, wykonana przez rzemieślników z Val Gardena, niesiona w procesji podczas corocznych obchodów przypadających 8 września, w święto Narodzenia Najświętszej Marii Panny.
W ciągu ostatniego stulecia dziedzictwo sanktuarium zostało zubożone na skutek pożarów, rozproszeń i kradzieży. W nocy z 27 na 28 września 2010 roku skradziono 14 stacji Drogi Krzyżowej autorstwa XVIII-wiecznego malarza z Brescii Giovanniego Battisty della Torre oraz dwa owalne obrazy, także z XVIII wieku, przedstawiające San Gerolamo i San Giacomo Maggiore.
8 września, w święto Narodzenia Najświętszej Marii Panny, odbywa się święto Madonnina del Boschetto, które trwa cały tydzień. Przyciąga także mieszkańców i okoliczne miejscowości, którzy masowo przybywają, aby wziąć udział w uroczystościach religijnych w sanktuarium, spędzić wesołą przechadzkę wśród kramów sprzedających słodycze i rękodzieło oraz skosztować przysmaków „ulicznego jedzenia”, serwowanego na dziedzińcu sanktuarium. Bardzo sugestywna jest procesja „aux flambeaux”, która przecina starą wioskę Onzato o pierwszych cieniach wieczoru. Festiwal zakończy się koncertem zespołu „Giuseppe Verdi” z Castel Mella.
Madonnina del boschetto została zbudowana w miejscu źródeł i lasów. „Wody wznoszące się w miejscach Najświętszej Dziewicy w Onzato” od wieków nawadniają pola latem, zalewają drogi wodne zimą i dostarczają energii napędowej młynom w Onzato i Castelnuovo. Obok sanktuarium do końca XX wieku „płynęła sadzawka z wodą, pozostałość po dawnych, obfitych źródłach tej miejscowości, zwana fontanną Madonny”. Z tego „pomnika przyrody” z roku 2000 przetrwała jedynie pamięć. Zaniedbany, bez odpowiedniej konserwacji, został zablokowany przez naturalne śmieci i ostatecznie został ponownie wchłonięty przez lustro wody. Z pomocą regionu Lombardii „fontanna Madonny” mogłaby odrodzić się jako S.I.C. / Teren będący przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, zdefiniowany w Dyrektywie Wspólnoty nr. 43 z dnia 21 maja 1992 r., zwana także „Dyrektywą Siedliskową”.
Mapa:
Sanktuaria w pobliżu: