Sanktuarium Madonna dell'Aiuto (Segonzano)
Strada forestale Frontalti, 38047 Segonzano
Sanktuarium Maryjne
UDOSTĘPNIJ
ZAPISZ
5
O sanktuarium:
Sanktuarium Madonna dell'Aiuto, czyli „Santa Maria in Silvis”, to kościół katolicki położony w gminie Segonzano, w prowincji Trydent; jest filią kościoła parafialnego Santissima Trinità di Stedro i częścią archidiecezji Trydentu. Jest to sanktuarium maryjne, w którym czczony jest obraz Matki Bożej Wspomożycielki. Narodziny tego sanktuarium zawdzięczamy szlacheckiej rodzinie z Prato, która od XVI w. panowała nad Segonzano: faktycznie od 1676 r. Ferdinando Francesco w Prato był kanonikiem w sanktuarium Madonny dell'Aiuto w Passavii, gdzie obraz Madonny z Dzieciątkiem będący kopią Mariahilfa Lucasa Cranacha Starszego przechowywany w katedrze w Innsbrucku; baron zlecił wykonanie kopii i sprowadził ją do Segonzano między 1680 a 1690 rokiem.
Najpierw obraz umieszczono w kościele Santissima Trinità w Stedro, a następnie przeniesiono do stolicy wotywnej przy drodze prowadzącej z Segonzano do Sover i dalej do Val di Fiemme. Pomijając to wydarzenie historyczne, rozpowszechniła się pobożna legenda, powszechna w Alpach, według której obraz został znaleziony przez pasterza w zaroślach, a następnie przeniesiony w bezpieczne miejsce w kościele parafialnym, skąd zniknął, a odnaleziono go w to samo początkowe miejsce: w związku z tym sanktuarium zostałoby tam zbudowane.
W kolejnych latach edykułę przekształcono w małą kaplicę; data nie jest pewna, ale na pewno 20 sierpnia 1710 r., data wizyty duszpasterskiej: pomimo braku dokumentacji uważa się, że budowa sanktuarium była zawsze pożądana przez rodzinę z Prato, która jednak nie wydaje się kiedykolwiek korzystaliśmy z prawa do patronatu nad nim. Kaplica stała się celem pielgrzymek, otrzymywała znaczne jałmużny, a do 1767 r. została także odprawiona przynajmniej raz, ale nie została konsekrowana ani pobłogosławiona, aż w sierpniu 1774 r. obywatel Segonzano Vigilio Mattevi poprosił biskupa o pozwolenie na jej rozbudowę : szybko uzyskano pozwolenie, kaplicę nieco powiększono i ostatecznie poświęcono 14 września 1775 r.
Począwszy od 1807 roku ustanowiono święto patronalne z uroczystą mszą w pierwszą niedzielę września: w tym czasie święto to było szczególnie odczuwalne w dolinie Cembra i było odwiedzane także przez mieszkańców okolicznych gmin, a procesje rozpoczynały się od Segonzano, Valda i Grumes; Z zeznań ówczesnych wikariuszy wynika, że tego dnia w sąsiednich parafiach doszło do „porwań ludzi i opustoszenia kościołów”. Wzrost napływu wiernych spowodował konieczność znacznego powiększenia budowli, którą w 1820 r. gruntownie przebudowano, oszczędzając jedynie obszar ołtarza, a następnie ponownie poświęcono 17 września 1820 r.; od tego momentu uzyskało także tytuł sanktuarium. Sława miejsca rosła, przyciągając wiernych nawet z Civezzano, Pergine i Salorno, dlatego w latach 1892-94 doszło do kolejnej rozbudowy, podwyższając sklepienie i dobudowując nawę oraz nowe prezbiterium z wieloboczną absydą; ponadto na przeciwelewacji umieszczono chór, a zakrystię połączono z kościołem dwoma łukami.
W pierwszej połowie XX w. obiekt był przedmiotem innych prac: w 1909 r. wyremontowano podłogę, ozdobiono sklepienie, wymieniono ołtarz główny i balustrady, po czym 27 kwietnia 1910 r. odbyło się błogosławieństwo. 27 dotychczasową drewnianą dzwonnicę zastąpiono murowaną o wysokości 17 metrów: pierwszy kamień, wmurowany 5 września 1926 r., poświęcił prałat Eugenio Mattivi, dziekan katedry w Trydencie, pochodzący z pobliskiej Gresty; prace, na które kościół otrzymał liczne oferty, zakończyły się wiosną następnego roku i 5 maja 1927 r. poświęcono i umieszczono dwa nowe dzwony, wykonane przez firmę Colbacchini z Trydentu.
W latach 1930-31 uporządkowano plac; w 1942 r. przemalowano cały budynek i usunięto większość wotów z korytarza zakrystii; w 1950 r. wzdłuż drogi wiodącej z Venticcia w stronę sanktuarium (asfaltowanej później w 1973 r.) ustawiono Drogę Krzyżową projektu Giovanniego Tielli. W latach 1956-61 miała miejsce ostatnia rozbudowa, o którą zabiegał proboszcz parafii Segonzano Don Eliseo Zorzi, według projektu Ezio Miorelliego; konstrukcję powiększono poprzez dobudowanie transeptu i przebudowę XVIII-wiecznego prezbiterium oraz dobudowano dwa ołtarze boczne; nastąpiło błogosławieństwo, którego udzielił biskup pomocniczy Trydentu Oreste Rauzi 9 lipca 1961 r.
Od tego czasu odnotowano jedynie remont dachu w 1974 r. i montaż instalacji grzewczej w 1976 r., a także dokonanie adaptacji liturgicznej około 1968 r. poprzez dodanie ruchomego wyposażenia drewnianego. Od 1838 r. do kościoła przylegała pustelnia, której mieszkaniec był jednocześnie kustoszem świątyni; pierwszym pustelnikiem był niejaki Cristiano Nardin, szóstym i ostatnim był Lorenzo Vicenzi di Teaio, znany jako „el Bepo romit”, który mieszkał tam od 1960 do 1971 r. i był ostatnim pustelnikiem w Trydencie; hospicjum wraz z przyległym barem przejęły wówczas osoby prywatne. W 1908 roku w pobliżu sanktuarium zbudowano także hotel dla pielgrzymów, rozbudowany w latach 1943-44, który w latach 1930-1946 był ponownie wykorzystywany jako letni dom dla uczniów misjonarzy komboni z Trydentu.
Sanktuarium, zorientowane w kierunku południowo-wschodnim, położone jest wśród lasów, na północno-zachodniej stronie wzgórza Segonzano, około 3 km od siedziby gminy. Budynek ma fasadę dwuspadową, z profilowaną ramą nawiązującą do profilu połączenia z niebem: pośrodku znajduje się portal z architrawem, flankowany dwoma małymi czworokątnymi oknami i osłonięty dachem wspartym na drewnianych belkach, a więcej na na górze znajduje się oculus. Prawa strona przebiega liniowo, aż do wyłaniania się transeptu, do którego prowadzi drugie wejście chronione dachem wspartym na pojedynczym narożnym filarze.
Lewa strona jest jednak prawie całkowicie ukryta: od frontu stoi dzwonnica, za którą wystaje pomieszczenie służbowe; stąd zaczyna się mały portyk z trzema łukami zamkniętymi szklanymi drzwiami, który wychodzi poza transept (gdzie jest drugie boczne wejście) i łączy się z za nim zakrystią. Z każdej strony znajduje się luneta odpowiadająca drugiemu przęsłu, natomiast transept, wyższy od nawy, otwarty jest z obu stron rzędem pięciu łukowych, jednolancetowych okien, a od południa – kolejnym lunetowym oknem. strona -zachód. Wreszcie z tyłu wyłania się bryła prezbiterium, oświetlona pojedynczym łukowym, jednolancetowym oknem po prawej stronie.
Dachy budynków wykonane są z dachówki betonowej na konstrukcji drewnianej. Dzwonnica ma podstawę kwadratową, z trzonem o sporadycznych porfirowych narożnikach i zaopatrzonym w dwa rozcięcia od strony płn. – zachodniej; dzwonnica, z łukowymi, jednolancetowymi oknami, zamkniętymi kratami, ograniczona jest u góry wydatnym gzymsem i zwieńczona ośmiokątnym bębnem z czterema okularami, zamkniętym niskim czterospadowym dachem o wierzchołkowej kuli i krzyżu. Wnętrze ma plan krzyża łacińskiego i jest w całości wyłożone płytami z białego marmuru.
Otwiera się pojedynczą nawą, przerywaną parami pilastrów połączonych dużym gzymsem, który dzieli ją na trzy przęsła ze sklepieniami lunetowymi oraz mniejszy sektor; podąża za dużym transeptem, który przez centralny święty łuk prowadzi do prezbiterium, wzniesionego po sześciu stopniach. Środek transeptu nakrywa drewniany strop wsparty na kratownicy z belek, który przechodzi aż do prezbiterium. Sklepienie nawy zdobią trzy sceny z życia Marii (narodziny, koronacja i narodziny Jezusa) namalowane przez mantuańskiego malarza Agostino Aldiego w 1909 roku, ujęte w stiukowe ramy.
Okna transeptu wykonała firma wenecka według projektu Cesariny Seppi, pozostałe są XIX-wieczne. Znajdują się tu trzy ołtarze: główny, wykonany z barokowego marmuru, zawiera czczony wizerunek Madonny, natomiast dwa boczne poświęcone są św. Józefowi i św. Giovanniemu Gualberto wraz z powiązanymi z nimi posągami autorstwa Fiorenzo Bazzanelli z Sover.
Mapa:
Sanktuaria w pobliżu: